Pod pojęciem menopauzy należy rozumieć trwałe ustanie cykli miesiączkowych w następstwie niedoczynności jajników. Zgodnie z definicją podawaną przez WHO (Światową Organizację Zdrowia), mianem menopauzy określa się ostatnią miesiączkę, po której przez co najmniej 12 miesięcy nie wystąpiło kolejne krwawienie. Należy jednak podkreślić, że zatrzymanie krwawienia w przypadku menopauzy nie jest następstwem zabiegów chirurgicznych, chorób przewlekłych, leczenia farmakologicznego, okresu ciąży lub karmienia, czy też nagłej utraty masy ciała w krótkim czasie. Preparaty na menopauzę Menopauza – w jakim wieku kobieta wchodzi w okres przekwitania? Zazwyczaj okres przekwitania rozpoczyna się pomiędzy 40. a 60. rokiem życia, jednak pierwsze symptomy mogą pojawić się nawet kilkanaście lat wcześniej. Chociaż u wielu kobiet słowo „menopauza” wywołuje duży niepokój, warto pamiętać, że jest to naturalny proces fizjologiczny, którego nie możemy w żaden sposób powstrzymać. Wbrew temu, co powszechnie słyszymy, naturalne zatrzymanie miesiączki nie ma związku z tym, czy kobieta posiada dzieci i w jakim wieku je urodziła. Menopauzy nie opóźnia również długie karmienie piersią. Polki wchodzą w wiek menopauzalny między 48. a 52. rokiem życia, jednak zdarza się, że klimakterium może rozpocząć się znacznie wcześniej, nawet przed 40. rokiem życia – mówimy wówczas o wczesnej menopauzie, na którą wpływ mają przewlekły stres, predyspozycje genetyczne, choroby autoimmunologiczne oraz nieregularny tryb życia. Stwierdzono również korelację pomiędzy krótkimi cyklami menstruacyjnymi (poniżej 28 dni) i wczesnym rozpoczęciem miesiączkowania a szybszym pojawieniem się menopauzy. Przydatne preparaty:-> Menopauza-> Zwiększenie libido Ile trwa menopauza? Przyjęło się uważać, że menopauza to całokształt procesów towarzyszących naturalnemu zanikowi miesiączki przez kobietę. Warto jednak podkreślić, że jest to jedynie określenie momentu ostatniej miesiączki w życiu kobiety, natomiast etapy poprzedzające i następujące po tym wydarzeniu nazywa się klimakterium lub okresem przekwitania. Wyróżnia się trzy fazy tego procesu: premenopauza – okres, który pojawia się czasami nawet na kilka lub kilkanaście lat przed wystąpieniem menopauzy. Charakterystycznymi objawami są tu zaburzenia miesiączkowania z możliwym pojawieniem się cykli bezowulacyjnych, jak również podwyższone stężenie gonadotropin przysadkowych w surowicy (hormonu FSH i LH). Okres premenopauzalny może trwać 4 lata, a u niektórych kobiet nawet do 10 lat; perimenopauza – okres poprzedzający właściwą menopauzę, podczas którego u kobiety obserwuje się zmniejszoną liczbę pęcherzyków jajnikowych, spadek stężenia estrogenów i progesteronu we krwi, a także dalszy wzrost stężenia hormonu LH i FSH; postmenopauza – etap ten określa się mianem menopauzy właściwej, która ma miejsce w momencie, gdy dochodzi do całkowitego zatrzymania krwawienia miesiączkowego. Okres ten także wiąże się ze znacznym wzrostem hormonu LH i FSH, jak również spadkiem stężenia estrogenów i progesteronu. Statystycznie okres przekwitania trwa około 10 lat, jednak u niektórych kobiet może przeciągnąć się nawet do 12-14 lat. Menopauza – objawy fizyczne i psychiczne Zmiany w czynności hormonalnej jajników powodują widoczne zmiany w stanie zdrowia oraz samopoczucia kobiety. Jednym z pierwszych objawów, które zwiastują nadchodzącą menopauzę, są zatem zaburzenia cykli miesiączkowych. Kobieta obserwuje wówczas nieregularne pojawianie się miesiączek, często zmienia się także ich przebieg – mogą być lżejsze i krótsze lub bardziej obfite i bolesne. Kolejnym typowym objawem dla okresu przekwitania, którego doświadcza nawet do 80% kobiet, są pojawiające się uderzenia gorąca, odczuwalne głównie w okolicach głowy, szyi oraz dekoltu. Zmianom tym towarzyszyć może także kołatanie serca oraz nadmierna potliwość. Podczas menopauzy kobietom często doskwierają także takie objawy jak:problemy ze snem i wczesne pobudki; problemy ze snem i wczesne pobudki; ból głowy oraz mięśni; zwiększona częstotliwość oddawania moczu i nietrzymanie moczu; świąd i atrofia pochwy; ból podczas seksu związany ze spadkiem estrogenów; spadek libido; wypadanie włosów; nieuzasadniony niepokój, napady płaczu, zaburzenia depresyjne; przewlekłe zmęczenie i rozdrażnienie. Wiele kobiet często zastanawia się, dlaczego boli je brzuch w menopauzie. Objaw ten, podobnie jak obrzęk i ból piersi, czy też ból pleców, związany jest z wahaniami hormonalnymi – niedoborem estrogenu oraz nadmiernym uwalnianiem gonadotropin przysadkowych. Często stanowi on jedną z pierwszych oznak zbliżającego się zaniku miesiączki. Jak sprawdzić, czy to menopauza? Większość kobiet jest w stanie samodzielnie ocenić, czy wkraczają w okres klimakterium, biorąc pod uwagę szereg objawów fizycznych i psychicznych. Pomocne w postawieniu właściwej diagnozy są również testy paskowe na menopauzę, które opierają się na zbliżonej zasadzie działania co test ciążowy. Ich skuteczność wynosi około 99%, jednak warto zaznaczyć, że w przypadku stosowania terapii hormonalnej wynik ten może nie być wiarygodny. Chcąc mieć pewność, że symptomy te nie są związane z innymi chorobami (np. dysfunkcjami tarczycy), warto wykonać również szereg badań laboratoryjnych: hormon folikulotropowego (FSH); hormon luteotropowego (LH); estradiol; progesteron; panel tarczycowy – TSH, fT3, fT4; lipidogram – cholesterol całkowity, HDL LDL, TG; poziom cukru we krwi. Menopauza – leczenie farmakologiczne i naturalne Chociaż objawy klimakterium są zbieżne dla większości kobiet, to przebieg tego okresu może wyglądać zupełnie inaczej u każdej z nich. Według statystyk około 2/3 kobiet zmaga się z dolegliwościami typowymi dla okresu przekwitania, przy czym u połowy z nich są one nasilone w stopniu umiarkowanym, a u połowy w stopniu ciężkim. Różny przebieg menopauzy determinuje moment, kiedy ustępują objawy menopauzy, jak również sposób leczenia zmian hormonalnych. Kobiety, które zmagają się z bardzo nasilonymi objawami menopauzy, powinny zastanowić się nad wdrożeniem hormonalnej terapii zastępczej (HTZ), która ma na celu uzupełnić niedobory hormonów i utrzymać je na stałym poziomie. Co ważne, terapia ta może także zapobiec rozwojowi takich chorób jak miażdżyca, osteoporoza, czy też choroba wieńcowa. By leczenie przyniosło zamierzone efekty, powinno trwać minimum przez 5 lat. Jeśli symptomy klimakterium nie doskwierają kobiecie, wystarczy łagodzić je domowymi sposobami, takimi jak np.: picie naparów ziołowych na bazie niepokalanka pospolitego, dzięgla chińskiego, żeń-szenia syberyjskiego, czy też szałwii; wysypianie się; regularna aktywność fizyczna, w tym także ćwiczenie mięśni Kegla; stosowanie zdrowej, zbilansowanej diety uzupełnionej o odpowiednie suplementy zawierające naturalne hormony, tzw. fitoestrogeny; ograniczenie stresu; stosowanie preparatów nawilżających do pochwy. Menopauza to okres, który niejednokrotnie wiąże się z wieloma nieprzyjemnymi dolegliwościami ze strony kobiecego układu hormonalnego. Pamiętajmy jednak, że nie zawsze musi tak to wyglądać. Odpowiednio wczesne wdrożenie suplementacji homeopatycznej lub hormonalnej może znacząco poprawić jakość kobiecego życia i sprawić, że okres przekwitania stanie się wyjątkowym, późnym latem życia kobiety. Autor artykułu:mgr farm. Paweł Konończuk Bóle głowy w okresie przekwitania u kobiet – przyczyny i leczenie Bóle głowy w okresie przekwitania u kobiet zdarzają się dość często. Wpisują się nie tylko w codzienność wielu pań, ale i w katalog objawów typowych dla okresu premenopauzalnego. CO jest ich przyczyną? Jak sobie z nimi radzić? 1. Przyczyny bólu głowy w okresie przekwitania u kobiet Bóle głowy w okresie przekwitania u kobiet (klimakterium) to jeden z typowych objawów, informujących o zbliżającej się menopauzie, to jest ostatniej miesiączce. Chociaż związek pomiędzy nimi nie został wyjaśniony, na dolegliwości cierpi wiele kobiet. Ból głowy u kobiet w okresie premenopauzalnym jest uwarunkowany pulsacyjnymi zmianami hormonalnymi, wynikającymi z wygasania hormonalnej czynności jajników. Przyczyną jest spadek poziomu estrogenu, zmniejszone wydzielanie progesteronu oraz zaburzenie równowagi pomiędzy estrogenami i progesteronem. Proces ten wpływa między innymi na rozszerzenie i zwężenie naczyń mózgowych, co wywołuje zmiany ciśnienia w głowie i skutkuje pojawieniem się dolegliwości bólowych w obrębie głowy. 2. Objawy bólu głowy związanego z klimakterium Bóle głowy nękające kobiety w okresie przekwitania mają zwykle charakter migrenowy lub napięciowy. Częstotliwość ich pojawiania się oraz stopień nasilenia jest bardzo różny. Czasem bóle głowy zaczynają dokuczać podczas klimakterium, jego natężenie może się w tym okresie zmniejszyć lub zwiększyć. U niektórych kobiet okres premenopauzalny nie wpływa na stopień nasilenia migreny. Niektóre kobiety skarżą się na ból bardzo silny, który utrudnia bądź wręcz uniemożliwia codzienne funkcjonowanie. Wiele pań określa go jako słaby bądź umiarkowany. To kwestia indywidualna. Typowy ból w okresie klimakterium ma charakter migrenowy. Wiele kobiet odczuwa go jako pulsowanie, zwykle zlokalizowane po jednej stronie głowy. Podczas ataku bólu migrenowego mogą pojawić się nudności i wymioty, a także nadwrażliwość na światło. Jeśli migrena przebiega z aurą, ból głowy poprzedzony jest zaburzeniami widzenia, zaburzeniami czucia lub mowy, a także osłabieniem siły mięśniowej. Nieleczony bądź leczony nieskutecznie trwa od 4 do 72 godzin. Z kolei napięciowy ból głowy jest tępy i uciskający, najczęściej obustronny i symetryczny. Obejmuje całą głowę bądź jej część. Jest łagodniejszy i mniej uciążliwy. 3. Ból głowy i inne objawy przekwitania Bóle głowy w okresie przekwitania należą do zespołu symptomów związanych z menopauzą (tzw. zespołu klimakterycznego). Najczęściej towarzyszą innym objawom klimakterium, takim jak uderzenia gorąca, zimne poty i problemy ze snem. Objawy przekwitania u kobiet dzieli się na: objawy somatyczne: uczucie ogólnego osłabienia, zawroty głowy, mdłości, bóle stawów i kości, spadek libido, suchość pochwy, objawy naczynioruchowe, zwane z objawami wypadowym. To nocne poty, uderzenia gorąca i zaczerwienienia skóry, objawy psychiczne: zaburzenia nastroju, nadpobudliwość, uczucie rozbicia, smutek, pogorszenie pamięci, kłopoty ze snem, skłonność do depresji. 4. Leczenie bólu głowy w okresie przekwitania u kobiet Jak sobie radzić z bólem głowy w okresie przekwitania? Można postawić na zmianę trybu życia. Co jest ważne? Aktywność fizyczna, przebywanie na świeżym powietrzu, unikanie stresu, dbanie o czas na wypoczynek i relaks, zapewnienie sobie optymalnej porcji regenerującego snu. Równie ważna jest racjonalna, zbilansowana i różnorodna dieta, uboga w tłuszcze, alkohol i kawę, bogata w warzywa i owoce. Warto również pamiętać o nawadnianiu organizmu. Ważne, a często wręcz niezbędne jest leczenie farmakologiczne. Co pomoże na ból głowy nie tylko w okresie przekwitania? Leki przeciwbólowe i przeciwmigrenowe, jak również preparaty ziołowe o działaniu przeciwbólowym. Bardzo ważna jest także konsultacja z ginekologiem, który może zalecić hormonalną terapię zastępczą (HTZ). Choć ból głowy jest wpisany w scenariusz przekwitania, nie należy go bagatelizować. Bardzo ważne również jest, by skonsultować się z lekarzem, gdy: bóle głowy są bardzo dokuczliwe, nasilają się, uniemożliwiając funkcjonowanie, towarzyszą im objawy, takie jak: kłopoty z widzeniem, wysoka gorączka, omdlenia, wymioty. 5. Hormonalna terapia zastępcza a ból głowy HTZ polega na suplementacji niedoborów hormonalnych (estrogeny w połączeniu z progestagenami). Preparaty hormonalne dostępne są w formie: doustnej (tabletki), domięśniowej (zastrzyki), dopochwowej (globulki i kremy), przezskórnej (plastry i żele). Lekarz zlecający HTZ powinien wziąć pod uwagę korzyści i ryzyko związane ze stosowaniem hormonów. Hormonalna terapia zastępcza łagodzi objawy klimakterium, ale i zwiększa ryzyko wystąpienia raka piersi oraz raka jajnika. Ponadto warto wiedzieć, że hormonalna terapia zastępcza może łagodzić ból głowy (zwłaszcza jeśli pojawił się na okoliczność przekwitania), ale i go nasilać (gdy na przykład migreny dokuczały już wcześniej). Warto pozostawać w stałym kontakcie z lekarzem. Nie czekaj na wizytę u lekarza. Skorzystaj z konsultacji u specjalistów z całej Polski już dziś na abcZdrowie Znajdź lekarza. Migrena a menopauza Migrena jest chorobą przewlekłą powodującą uciążliwe bóle głowy. Schorzenie ma złożone podłoże i charakteryzuje się napadowymi, bardzo silnymi i nawracającymi bólami głowy. Menopauza u wielu kobiet wywołuje skłonności do migrenowych bólów głowy. Powstanie tego rodzaju bólów podczas klimakterium ma związek z wahaniami hormonów w organizmie. Menopauza, inaczej klimakterium jest etapem w życiu każdej kobiety. Ostatnia miesiączka (menopauza) występuje średnio około 50 roku życia. Bardzo ważna jest, aby w tym czasie dbać o prawidłową gospodarkę hormonalną. Pozwala to do pewnego stopnia zapobiegać objawom schorzeń właściwych dla okresu menopauzy i we współpracy z lekarzem właściwie je leczyć. Bóle głowy są jednym z bardzo typowych objawów już podczas wkraczania w okres okołomenopauzowy. Wszystko za sprawą wahania poziomu hormonów. Spadek lub nadmierna kumulacja niektórych substancji powodują zaburzenia wewnętrznej równowagi organizmu. Objawami towarzyszącymi tym zaburzeniom mogą być np.: bóle głowy, uderzenia gorąca, huśtawki nastrojów, nocne poty. Często mówi się o powiązaniu migreny z menopauzą. Istnieje spora grupa kobiet, u których nigdy nie występowały bóle głowy, a w okresie menopauzy zaczęły cierpieć na bardzo silne migreny. U części z tych osób po okresie menopauzy wszystko się stabilizuje. Przebieg migreny zależy od typu menopauzy. U kobiet z naturalną menopauzą obserwuje się łagodniejszy jej przebieg, niż u kobiet z menopauzą chirurgiczną (np. po operacji usunięcia macicy wraz z przydatkami). Także stopień nasilenia objawów klimakterycznych może wpływać na intensywność bólu migrenowego. U części kobiet cierpiących na migrenę, w trakcie menopauzy ból migrenowy ustępuje samoistnie po ustabilizowaniu poziomu hormonów. Badania na temat związku pomiędzy bólami głowy i menopauzą nie prowadzą do jednoznacznego wniosku, że migrena jest konsekwencją menopauzy. Jest grupa kobiet u których częstotliwość i nasilenie bólu głowy maleje w momencie, kiedy wkraczają w menopauzę. Notuje się też przypadki kobiet, które cierpią na migreny, a podczas menopauzy ból głowy całkiem u nich zanika. Niewątpliwie jednak skoki hormonów mogą są jednym z uwarunkowań choroby. Hormonalna terapia zastępcza a migrena U kobiet cierpiących na bóle głowy o charakterze migrenowym zaleca się szczególną ostrożność w stosowaniu hormonalnej terapii zastępczej. Powszechnie stosowana hormonalna terapia zastępcza – HTZ w formie plastrów bądź pigułek z odpowiednim stężeniem hormonów wywiera na pacjentki różny wpływ, u części z nich zwiększa się częstotliwość i siła bólów głowy. Aby zapobiec zaostrzeniom migreny u pacjentek podczas stosowania HTZ, lekarz może zmodyfikować dawki przyjmowanych hormonów bądź ich skład. Leczenie migreny, która jest zależna od HTZ odbywa się poprzez zmiany w hormonoterapii. Najczęściej redukuje się dawkę estrogenu bądź zmienia drogę podania leku lub jego postać (np. na czysty estradiol), zmienia się również terapię przerywaną na ciągłą lub dodaje androgeny do terapii. Zastosowanie znajdują tu również leki przeciwmigrenowe stosowane w leczeniu profilaktycznym i doraźnym. Należy pamiętać, że w skutecznej walce z bólem głowy pomóc nam może przede wszystkim wizyta u sprawdzonego lekarza specjalisty, który przeprowadzi gruntowny wywiad i dobierze odpowiednie środki leczenia. Czy bóle głowy mogą być objawem przekwitania? Kobiety skarżą się na bóle głowy i migreny aż 3-4 razy częściej niż mężczyźni. Wszystkiemu winne są hormony – estrogeny. Kiedy ich poziom się waha, bardzo wiele z nas odczuwa to boleśnie na własnych skroniach. Nawet jeśli wcześniej się to nie zdarzało, wraz z wejściem w okres przekwitania bóle głowy mogą się znacznie nasilić. Kiedy boli głowa? Wieloletnie obserwacje i badania naukowe dowodzą, że wahania estrogenu, a zwłaszcza nagłe jego spadki, prowadzą do silnych, migrenowych bólów głowy u kobiet. Dzieje się tak na przykład w trakcie miesiączki (tzw. migrena miesiączkowa), podczas przyjmowania tabletek antykoncepcyjnych i regulujących płodność, w początkowych tygodniach ciąży oraz przede wszystkim w czasie menopauzy. Zmiany Podczas wchodzenia w okres klimakterium w organizmie kobiety zachodzi bardzo wiele powoli przestają produkować hormony, a w związku z tym w organizmie kobiety niestety ich brakuje. Zaczynają się gwałtowne niedobory i nagłe skoki estrogenu – wówczas o migrenę bardzo łatwo. Taka burza może trwać dłuższy czas, a towarzyszą jej inne objawy menopauzy. Przede wszystkim nieregularne miesiączki, uderzenia gorąca, rozdrażnienie itp. Jak leczyć bóle głowy? Sposobów leczenie bólu głowy wywołanego wahaniami estrogenów jest kilka, ale żaden nie gwarantuje skuteczności. Każda kobieta musi dobrać metodę odpowiednią do swojego organizmu, oczywiście pod pełną kontrolą lekarza. Leczenie hormonalne (hormonalna terapia zastępcza) w niektórych przypadkach przynosi poprawę, w innych z kolei pogarsza sprawę. Podobnie jest z przyjmowaniem tabletek antykoncepcyjnych, które również zawierają hormony – każda dawka, która burzy naturalną homeostazę organizmu, jest potencjalnie niebezpieczna. Innymi lekami, stosowanymi profilaktycznie, są niesteroidowe leki przeciwzapalne (ibuprofen) oraz amitryptylina, propanolol długo działający, ergotamina, sumatriptan. M. Borowik Kobiety skarżą się na bóle głowy i migreny aż 3-4 razy częściej niż mężczyźni. Wszystkiemu winne są hormony – estrogeny. Kiedy ich poziom się waha, bardzo wiele z nas odczuwa to boleśnie na własnych skroniach. Nawet jeśli wcześniej się to nie zdarzało, wraz z wejściem w okres przekwitania bóle głowy mogą się znacznie nasilić. To nie zawsze menopauza Sam ból głowy jeszcze nie musi o niczym świadczyć. Osoba, która nigdy nie cierpiała na migreny niekoniecznie musi się ich nabawić akurat w czasie menopauzy (choć nie jest to wykluczone). Jeśli uporczywym bólom głowy nie towarzyszą inne objawy menopauzy, konieczna może okazać się konsultacja z lekarzem, najlepiej neurologiem. Specjalista może skierować na badania, które wykluczą uraz, ból związany z nieprawidłowym ciśnieniem, tętniaka, guza lub inne poważne schorzenia, których objawami mogą być bolesne migreny. Mimo wszystko jest jedna dobra wiadomość dla kobiet przeżywających ciężkie bóle głowy podczas klimakterium. Kiedy hormony przestaną już szaleć i „ustatkują się”, a menopauza wejdzie w swoją ostatnią fazę – ból wywołany estrogenami odejdzie. Nie jesteśmy skazane na migreny przez całe życie. M. Borowik Powiązane artykuły Jak wybrać rozświetlacz? Kąpiel w solance Księżna Margaret– Danielle Dutton Objawy menopauzy – fizyczne i psychiczne symptomy Organizm kobiety w różny sposób może manifestować rozpoczynający się czas menopauzy. Najczęściej pojawiają się uderzenia gorąca, nadmierne pocenie się, zmęczenie, problemy z koncentracją, zmiany ciśnienia krwi, spadek libido. Objawy menopauzy u każdej kobiety mogą wyglądać inaczej – jedne przechodzą ten okres w miarę łagodnie, innym drastycznie pogarsza się jakość życia. Menopauza jest fizjologicznym procesem związanym ze starzeniem się kobiecego organizmu. Powolne wygaszanie pracy jajników, które produkują hormony zwane estrogenami, prowadzi nie tylko do utraty płodności, ale także do różnych zaburzeń psychicznych i somatycznych, a w konsekwencji tego do wzrostu ryzyka zachorowania na wiele chorób. Choć menopauza jest uwarunkowana genetycznie to każda kobieta przechodzi ją w indywidualny sposób i wiele korzysta z dostępnych leków na menopauzę. Mimo tych indywidualnych różnic Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) uznała, że każda menopauza składa się z trzech okresów: okresu przejściowego, czyli premenopauzy, okresu okołomenopauzalnego, czyli, perimenopauzy, okresu po menopauzie, czyli postmenopauzy. Menopauza nie pojawia się nagle, to proces stopniowego zaniku funkcji rozrodczych, rozłożony na wiele lat. Zanim nadejdzie ostatnia miesiączka (przyjmuje się, że w Polsce dotyka to Pań w wieku 45-55 lat), kobieta doświadcza wielu różnych objawów przekwitania. Premenopauza – pierwsze objawy menopauzy Pierwszym sygnałem, że organizm przygotowuje się do przekwitania jest skracanie się cyklu menstruacyjnego. Wahania hormonalne sprawiają, że między miesiączkami mogą pojawić się plamienia, napięcie miesiączkowe jest odczuwalne silniej niż do tej pory, bardziej tkliwe są również piersi. Zanikająca owulacja sprawia, że organizmowi zaczyna brakować progesteronu (przy równoczesnym prawidłowym wydzielaniu estrogenów). Przejawem tego są zaburzenia płodności, nieregularne miesiączkowanie i nasilone objawy napięcia przedmiesiączkowego. Inne wczesne objawy menopauzy to: obrzęk i silne bóle piersi, bóle w podbrzuszu i pleców, obrzęki i bóle kończyn dolnych, zwiększone ciśnienie krwi, bóle głowy, uderzenia gorąca, zawroty głowy. Po zaburzeniach miesiączkowania do głosu dochodzą inne symptomy świadczące o tym, że kobieta weszła w okres przekwitania. W drugiej fazie klimakterium, kiedy w organizmie kobiety dochodzi do znacznego spadku stężenia estrogenów i nadmiernego uwalniania gonadotropin przysadkowych, dochodzi do pierwszych nieprzyjemnych objawów o charakterze naczyniowym. Kobiety odczuwają: gwałtowne uderzenia gorąca, rumień na twarzy, uderzenia krwi do głowy, kołatanie serca, wahania ciśnienia krwi, nocne poty. Menopauza – objawy psychiczne Menopauza to także trudny moment dla kobiecej psychiki. Szacuje się, że zaburzenia depresyjne dotykają nawet 57 procent kobiet w tym okresie. Z wielu badań wynika, że ryzyko wystąpienia depresji u przekwitających kobiet jest około 2-5 razy większe niż w okresie przed klimakterium, a także po jego zakończeniu. Charakterystyczne dla tego czasu są: wahania nastroju, drażliwość, nadmierna wrażliwość psychiczna, brak zainteresowania otoczeniem. Do tego mogą dojść zaburzenia snu, apatia, osłabienie zdolności do koncentracji uwagi i zapamiętywania. Nasilające się objawy tego typu powinny zostać niezwłocznie skonsultowane z lekarzem, który pomoże kobiecie przywrócić równowagę psychiczną. Menopauza – objawy fizyczne Zdaniem wielu kobiet, tym co najbardziej męczy je w okresie klimakterium, są uderzenia gorąca. Fale, którym towarzyszy charakterystyczny zimny pot, potrafią pojawić się zupełnie niespodziewanie, w najmniej oczekiwanych momentach. Uderzenia gorąca są przyczyną dyskomfortu w ciągu dnia i zaburzeń snu w nocy. Innymi uciążliwymi objawami są: ogólny stan zmęczenia, przyrost tkanki tłuszczowej, osłabienie libido, suchość pochwy i skłonność do infekcji intymnych, nietrzymanie moczu, dysfunkcje seksualne, zawroty i bóle głowy, drętwienia kończyn, pogrubienie głosu, rozwój nadmiernego owłosienia, skłonność do tycia, częste zaparcia i wzdęcia, dyskineza dróg żółciowych, wzrost stężenia cholesterolu we krwi, które prowadzi do rozwoju miażdżycy i kamicy żółciowej. W organizmie kobiety w okresie klimakterium dochodzi także do schorzeń naczyń krwionośnych, których charakterystycznymi objawami są: nadciśnienie tętnicze, uczucie kołatania serca, bóle w okolicach serca. Czasem zdarzają się obrzęki i widoczne siniaki na rękach i nogach. W trzecim etapie klimakterium całkowicie zanika podstawowa funkcja jajników, co daje pewien stan równowagi hormonalnej. Nie oznacza to jednak, że proces starzenia się nie postępuje. Bardzo często dochodzi do demineralizacji kośćca, czego konsekwencjami są złamania przede wszystkim główki lub szyjki kości udowej oraz zwyrodnienia odcinka krzyżowego kręgosłupa. Skóra marszczy się coraz bardziej i nadmiernie rogowacieje. Częstą przypadłością dermatologiczną tego okresu jest rumień i trądzik różowaty. Nietypowe objawy menopauzy Najbardziej nietypowym objawem menopauzy są ataki paniki i silnego lęku, często mylone z nerwicą. Początek klimakterium może objawiać się u niektórych kobiet szumami w uszach i zawrotami w głowie. Nietypowym objawem są również ataki duszności u osób, które nie chorują na astmę, alergię czy zaburzenia pracy tarczycy. Zmiany hormonalne mogą prowadzić także do świądu skóry, znacznego jej przesuszenia, pogorszenia się kondycji paznokci. Przedwczesna menopauza – objawy Zdarza się, że objawy klimakterium występują u kobiet dużo młodszych, które dopiero co skończyły 30. rok życia. Mówimy wtedy o przedwczesnej menopauzie, która oprócz zaniku miesiączki charakteryzuje się: zmęczeniem, spadkiem odporności, stanami depresyjnymi i apatią, brakiem energii, płaczliwością. Jeśli wykonane badania potwierdzą, że rzeczywiście mamy do czynienia z przedwczesną menopauzą, to razem z lekarzem ustala się strategię leczenia. Wszystko zależy od stanu zdrowia, trybu życia, a także planów związanych z macierzyństwem. Pacjentki najczęściej decydują się na terapię hormonalną. Jak złagodzić objawy menopauzy? Kobieta w okresie przekwitania nie jest skazana na pogorszenie jakości życia. Będąc pod stałą kontrolą lekarza, który zleci jej odpowiednią dla niej formę leczenia, łagodniej przejdzie przez ten trudny okres. Wiele kobiet zaufało hormonalnej terapii zastępczej (HTZ), która dobrze dobrana, wykazuje się dużą skutecznością. Niestety menopauza dla wielu kobiet wciąż pozostaje tematem tabu. Z badania, jakie Pracownia ARC Rynek i Opinia przeprowadziła wśród kobiet w wieku 45-55 lat wynika, że 28 proc. kobiet z objawami klimakterium nie stosuje żadnych preparatów łagodzących objawy menopauzy, 47 proc. nie jest w stanie ocenić, czy odczuwa uderzenia gorąca i kołatanie serca, a 24 proc. nie wie, czy w ogóle ma menopauzę. Sprawdź także: Nietypowe objawy menopauzy, które mogą cię zaskoczyć Do typowych objawów menopauzy – poza ustaniem miesiączkowania – należą przede wszystkim uderzenia gorąca, obniżenie nastroju, przewlekłe zmęczenie, nagłe zlewanie się potem. U niektórych kobiet jednak występują też nietypowe objawy, które trudno połączyć z wygaszaniem czynności jajników. Menopauza to ostatnia miesiączka w życiu kobiety, średni wiek jej pojawienia się to 51 lat. Już kilka lat przed miesiączką mogą pojawić się objawy związane ze spadkiem estrogenów. Do typowych należą uderzenia gorąca, pogorszenie samopoczucia, przesuszenie skóry. Wiele kobiet obserwuje też w tym okresie nietypowe objawy, takie jak szumy w uszach, natarczywe stukanie palcami, otyłość brzuszną, obrzęk nóg, bóle kręgosłupa, a nawet zespół suchego oka. One też mogą być powiązane z menopauzą. Według definicji opracowanej przez Światową Organizację Zdrowia (WHO) menopauza (klimakterium/przekwitanie) to ostatnia miesiączka w życiu kobiety, po której następuje co namniej 6 miesięcy przerwy – a rozpoznaje się ją po upływie 12 miesięcy, w czasie których nie wystąpiło krwawienie miesiączkowe. Średni wiek menopauzy w Polsce to 51 lat1, ale pierwsze objawy mogą się pojawić nawet 10 lat przed całkowitym ustaniem miesiączkowania. Nazywamy ten okres premenopauzą lub perimenopauzą – dochodzi wtedy do zmian hormonalnych prowadzących do wygaśnięcia funkcji jajników. Typowe objawy menopauzy są skutkiem niedoboru estrogenów, co odbija się na całym organizmie kobiety – nie tylko na funkcjonowaniu jej układu rozrodczego, ale też na: skórze (przesuszenie, utrata jędrności), układzie moczowo-płciowym (suchość pochwy, nawracające infekcje, wysiłkowe nietrzymanie moczu powiązane z tzw. atrofią urogenitalną), układzie krążenia (większe ryzyko wystąpienia choroby niedokrwiennej serca, zawału serca, udaru mózgu), układzie kostnym (osteoporoza). Do najbardziej uciążliwych objawów, związanych z gwałtownymi zmianami poziomów estrogenu i progesteronu, należą objawy naczynioruchowe (nocne poty, bóle głowy, uderzenia gorąca, kołatanie serca) oraz psychiczne – związane z pogorszeniem nastroju (zaburzenia snu, zmienność nastroju, pogorszenie koncentracji i pamięci, drażliwość). Są to typowe tzw. objawy zespołu klimakterycznego – odczuwane mniej lub bardziej intensywnie. Coraz częściej jednak wiele kobiet obserwuje u siebie w tym okresie inne niepokojące symptomy – często nie wiążąc ich w ogóle z menopauzą. Zdarza się, że rzeczywiście okazują się one być objawem innych schorzeń, dlatego nie wolno ich lekceważyć i od razu poinformować o nich lekarza. Do nietypowych objawów menopauzy należą Szumy uszne – to nieprzyjemne dzwonienie, piszczenie, dudnienie, pukanie czy szeleszczenie słyszane przez pacjentki, mimo że nie są wywoływane przez dźwięki pochodzące z otoczenia. U wielu pacjentek, które rozpoczęły hormonalną terapię zastępczą, szumy ustępują. Parestezje – nieprzyjemne uczucie mrowienia lub drętwienia rąk i dłoni, które może być związane z nagłą utratą kolagenu w skórze, z zaburzeniami przewodnictwa nerwowego w skórze, a także z nasilającymi się problemami układu kostnego i kręgosłupa (ucisk). Natarczywe stukanie palcami w biurko, uczucie porażenia prądem, mimowolne zaciskanie dłoni – ten nietypowy objaw może być związany z zaburzeniami neutrotransmisji pojawiającymi się pod wpływem spadku estrogenów. Bóle kręgosłupa – wskutek obniżenia poziomu estrogenów w okresie menopauzy zmniejsza się gęstość kości. Rezultatem może być osteoporoza, która w większości przypadków przebiega bezobjawowo. Czasami jednak mocne odwapnienie kości daje bóle kręgosłupa, a także bóle w odcinku piersiowym, bóle krzyża i między łopatkami. Otyłość brzuszna – nawet kobiety, które do tej pory nie miały problemów z utrzymaniem wagi, w okresie menopauzy łatwiej i szybciej tyją. Charakterystyczna jest w tym czasie tzw. otyłość brzuszna, związana z odkładaniem się tzw. tłuszczu trzewnego pod wpływem zmian hormonalnych. Niestety taki rozkład tkanki tłuszczowej jest niebezpieczny dla układu krwionośnego i zwiększa ryzyko jego chorób. Podniesienie poziomu cholesterolu – menopauza wpływa na poziom lipoprotein o małej gęstości (czyli „złego” tłuszczu LDL), zwiększając ryzyko miażdżycy i problemów sercowo-naczyniowych. Dbaj w tym okresie o lekką zdrową dietę i regularnie rób badania kontrolne. Swędzenie skóry – zwykle jest związane z mocnym przesuszeniem skóry, które jest powiązane ze spadkiem estrogenów. Jeśli pijesz mało wody i nie stosujesz balsamów nawilżających do ciała, pojawia się uporczywy świąd (odczuwalny zwłaszcza nocą) i łuszczenie naskórka. Obrzęk lipidowy (tzw. lipodemia) – schorzenie to ma podłoże hormonalne i zdarza się, że pojawia się w okresie menopauzy. Dotyczy nie tylko osób otyłych, ale także tych o prawidłowej masie ciała. Charakterystycznym objawem są mocno obrzęknięte, „kolumnowe” nogi, tkliwe w dotyku. Zespół suchego oka – estrogeny wpływają na syntezę wszystkich składników filmu łzowego, wydzielanych przez gruczoły łzowe, łojowe i komórki spojówki. Dlatego wiele kobiet cierpi w tym okresie z powodu przesuszenia powierzchni oka. Pojawienie się nadmiernego owłosienia na ciele, obniżenie tembru głosu, łysienie na głowie – pewnego rodzaju maskulinizacja. Jajniki u kobiet po menopauzie nie wygaszają całkowicie swojej aktywności – nawet do 10 lat po zakończeniu miesiączkowania2 mogą produkować androgeny. Przy ich wysokim stężeniu obserwowane są takie objawy hiperandrogenizmu, jak hirsutyzm (pojawienie się delikatnego owłosienia na skórze twarzy czy klatki piersiowej), łysienie typu męskiego, obniżenie głosu, zwiększenie masy mięśniowej, a nawet trądzik – obserwuje się go nawet wśród 25% kobiet po menopauzie3. Dowiedz się więcej o tym, dlaczego podczas menopauzy pojawia się nadmierne owłosienie u kobiet. 1 Czynniki środowiskowe wpływające na wiek wystąpienia naturalnej menopauzy u kobiet, Bogdan Rumianowski, Agnieszka Brodowska, Beata Karakiewicz, Elżbieta Grochans, Karina Ryterska, Maria Laszczyńska, P. Kłosowski, R. Świątkowska-Stodulska, A. Berlińska, K. Sworczak, Hiperandrogenizm u kobiet po menopauzie, Forum Medycyny Rodzinnej 2017, tom 11, nr 5, 195–2083 Perkins AC, Maglione J, Hillebrand GG, et al. Acne vulgaris in women: prevalence across the life span. J Womens Health (Larchmt). 2012; 21(2): 223–230, doi: indexed in Pubmed: 22171979. Jak rozpoznać objawy menopauzy? Żyjemy w czasach, gdy codziennością jest lawirowanie między tematami dopuszczalnymi a tematami tabu, jednak o niektórych kwestiach warto zacząć mówić głośno. Jedną z nich jest menopauza – naturalne zjawisko, które prędzej czy później dotyka każdą kobietę. Chociaż jego opis nie brzmi zachęcająco, przekwitanie może być pięknym i satysfakcjonującym czasem. Jak odczarować klimakterium, zrozumieć jego proces i się go nie bać? Przede wszystkim – dowiedzieć się o nim jak najwięcej! Menopauza, klimakterium, przekwitanie – co znaczą te terminy? Wbrew potocznemu rozumieniu, menopauza nie jest całym procesem towarzyszącym naturalnej utracie płodności przez kobietę, lecz jedynie fachowym określeniem na ostatnią miesiączkę w życiu. Mówiąc o „menopauzie”, najczęściej mamy na myśli klimakterium, czyli okres przekwitania, którego menopauza jest kulminacyjnym momentem. Wyróżnia się trzy podstawowe fazy owego procesu: okres premenopauzalny – czas poprzedzający ostatnią miesiączkę (ok. kilku lat), w którym występują objawy przekwitania; okres okołomenopauzalny – gdy miejsce ma ostatnia miesiączka w życiu; okres postmenopauzalny – około roku od ostatniej miesiączki, gdy objawy klimakterium są obecne, ale mniej uciążliwe. Kiedy rozpoczyna się menopauza? Wiek kobiet wchodzących w klimakterium jest bardzo różny – niektóre z nich zaczynają odczuwać pierwsze objawy już przed pięćdziesiątką, a niektóre – dopiero po 60 roku życia. Na czym polega klimakterium? Jak przebiega menopauza? Objawy przypadają na okres przekwitania, czyli czas, gdy pomału ustaje praca jajników. Nie dzieje się to jednak nagle, z dnia na dzień, ani nawet z roku na rok, lecz najczęściej trwa kilka-kilkanaście lat. Zmiany wynikają z innej niż dotychczas gospodarki hormonalnej – jajniki wytwarzają bowiem coraz mniej hormonów, estrogenu i progesteronu. Estrogen kontroluje cykl miesiączkowy, stąd w okresie przekwitania mamy do czynienia z jego zaburzeniami. Zmiany hormonalne wywołują niekiedy prawdziwą rewolucję w organizmie kobiety. Chociaż nie zawsze objawy przekwitania są silne i uprzykrzające życie, niekiedy mogą wymagać leczenia hormonalnego. Jednak klimakterium samo w sobie jest całkowicie naturalnym procesem, a nie zaburzeniem – większość kobiet doświadcza jedynie kilku jego objawów, i to w umiarkowanym stopniu. Menopauza a miesiączka Okres przekwitania nie wiąże się z tym, że kobieta nagle całkowicie przestaje miesiączkować. Jednym z pierwszych objawów przekwitania są zaburzenia cykli, które stają się krótsze lub dłuższe i mogą być mniej regularne (występować co parę miesięcy albo co dwa tygodnie). Krwawienia zaś są bardziej skąpe albo wprost przeciwnie – obfitsze. Zdarza się, że pojawiają się plamienia występujące w środku cyklu, a sama miesiączka może trwać nawet ok. dwóch tygodni. Zazwyczaj jest dłuższa, za to bardziej skąpa albo krótsza, za to bardziej obfita. Chociaż w pewnym wieku takie objawy są całkowicie naturalnym zjawiskiem, nadal warto zachować czujność i nie rezygnować z kontrolnych wizyt u lekarza. Badania krwi pozwolą ci spać spokojnie dzięki wiedzy, że przyczyną twoich zaburzeń miesiączkowania jest właśnie klimakterium, a nie schorzenia zdrowotne. Menopauza a ciąża Zamiast pytać, czy możliwe jest zajście w ciążę w czasie menopauzy, należałoby raczej zapytać, czy jest to możliwe w czasie klimakterium. A odpowiedź na to pytanie nie jest jednoznaczna. W okresie przekwitania, wraz z zaburzeniami miesiączkowania, pojawiają się zaburzenia płodności. Przed menopauzą jednak (czyli przed ostatnią miesiączką) zajście w ciążę może być możliwe. Dopiero po około 12 miesiącach od ostatniego okresu można się spodziewać, że kobieta stała się trwale bezpłodna. Pewność jednak dają nam dopiero odpowiednie badania hormonalne. Dlatego pierwsze objawy klimakterium bynajmniej nie są dla nas sygnałem, że zajście w ciążę jest już niemożliwe. W jakim wieku zaczyna się przekwitanie? Organizm kobiety już od ok. 35 roku życia powoli przygotowuje się do nadchodzących zmian. Najczęściej klimakterium rozpoczyna się ok. 45-55 roku życia (średnio między 49 a 52 rokiem życia). Nie jest to jednak bezwzględną regułą. Płodność zaczyna zanikać nawet ok. 10 lat przed menopauzą, zaś od momentu jej wystąpienia znika całkowicie. Jednak o tym, że dana miesiączka była tą ostatnią, dowiadujemy się dopiero wówczas, gdy przez kolejny rok nie wystąpiło krwawienie. Przekwitanie może rozpocząć się później (nawet po 60 roku życia – mówimy wówczas o późnej menopauzie) albo wcześniej (przed 45, a nawet 40 rokiem życia; jest to przedwczesna menopauza). Istnieje szereg czynników, które mogą wpłynąć na przyspieszenie wystąpienia klimakterium, późne macierzyństwo (lub brak potomstwa), predyspozycje genetyczne, choroby autoimmunologiczne, przyjmowanie niektórych leków, używki (kawa, alkohol, papierosy), niezdrowy, nieregularny styl życia (kiepska dieta, stres, brak ruchu czy higieny snu). Jak rozpoznać objawy klimakterium i nadchodzącej menopauzy? Zazwyczaj jednym z pierwszych objawów przekwitania są zmiany w cyklu miesiączkowym. Najczęściej krwawienia nie tylko stają się nieregularne, ale również występują rzadziej. Często zmienia się też ich przebieg, nie ma tu jednak reguły: mogą być lżejsze, bądź wprost przeciwnie – bardziej obfite i bolesne. Kolejnym bardzo powszechnym objawem są uderzenia (inaczej: fale) gorąca. Zwykle kobieta odczuwa je na twarzy, w głowie, czasem obejmują również szyję czy dekolt. Może im towarzyszyć kołatanie serca, a nawet objawy lękowe. Oprócz tego mogą wystąpić dodatkowe symptomy (zazwyczaj tylko niektóre spośród nich), takie jak: wzmożona potliwość, szczególnie silne nocne poty (niekiedy powodujące konieczność zmiany piżamy i pościeli), suchość pochwy, dyskomfort intymnych okolic ciała, częstsze infekcje intymne, problemy z nietrzymaniem moczu i potrzeba częstszego oddawania go. Co boli przy menopauzie? Pojawiają się wówczas bóle różnych części ciała (np. głowy, podbrzusza, nóg czy mięśni), wzdęcia i zaparcia, nasilony PMS (w tym większa bolesność i nadwrażliwość piersi) czy wreszcie częste zmiany ciśnienia krwi i zawroty głowy. Do bardziej nietypowych objawów możemy zaliczyć wystąpienie nadmiernego owłosienia na ciele, obrzęki na kończynach, obniżenie tembru głosu czy większą skłonność do przybierania na wadze. Menopauza objawia się również w sferze psychiki. W tym okresie, wskutek zmian gospodarki hormonalnej, kobieta może być szczególnie wrażliwa i nadmiernie zmęczona, cierpieć na wahania nastroju lub mieć problemy z koncentracją, libido czy snem. Niekiedy pojawiają się nawet stany do złudzenia przypominające depresję lub nerwicę. Wystąpienie powyższych symptomów warto jednak zawsze zgłaszać lekarzowi. Mogą one bowiem świadczyć nie tylko o początku przekwitania, lecz także o chorobie – wówczas naszym sprzymierzeńcem jest szybki czas reakcji i wdrożenie odpowiedniego leczenia. Co poradzić na uderzenia gorąca i inne uciążliwe objawy? Przekwitanie nie zawsze musi być niezwykle trudnym i uciążliwym przeżyciem. Większość kobiet doświadcza niewielu objawów i nie są one mocno nasilone. Jeśli jednak staną się doskwierające, można je łagodzić domowymi sposobami, takimi jak picie ziołowych naparów czy po prostu szeroko rozumiane dbanie o siebie. Nieprzyjemnych objawów klimakterium możesz się pozbyć ograniczając używki (dotyczy to nie tylko papierosów i alkoholu, ale też np. kawy), dbając o lepszą jakość snu, pilnując różnorodnej, bogatej w składniki odżywcze diety, uzupełniając dietę o odpowiednie suplementy, prowadząc regularny i spokojny tryb życia. Jednymi z najważniejszych składników preparatów mogących polepszać samopoczucie kobiet w okresie przekwitania są fitoestrogeny, czyli np. izoflawony sojowe. To estrogeny roślinne o budowie podobnej do żeńskich hormonów płciowych, czyli „roślinne hormony”. W naturalny sposób pomagają one organizmowi w uporaniu się ze skutkami zmniejszonego wydzielania estrogenów przez jajniki. W łagodzeniu objawów, takich jak nadmierna potliwość czy drażliwość, pomaga też wyciąg z szyszek chmielu. Również zawiera on cenne fitoestrogeny, dzięki którym dokuczliwe objawy przekwitania są łagodniejsze, a które nie powodują skutków ubocznych. Oba te składniki w optymalnej dawce, połączone z witaminami z grupy B oraz wapniem i witaminą D, zawiera preparat Doppelherz Aktiv-Meno FORTE – suplement diety, który poprawia samopoczucie w czasie klimakterium i pomaga kobietom po 40 roku życia dbać o zdrowie.
Wiesiołek. Trwa cytrynowa. Mięta. Pluskwica groniasta. Koniczyna łąkowa. Menopauzę kobiety przechodzą zwykle około 40-50 roku życia, choć może się zdarzyć, że wystąpi ona trochę wcześniej. Zmiany hormonalne towarzyszące ostatniej miesiączce wpływają na psychikę i całe ciało.
Witam. Nazywam się Ania i mam 24 lata. Od jakiegoś czasu męczą mnie bóle mięśni i stawów (podobne jak przy grypie). Nic mi się nie chce, na nic nie mam siły. Zazwyczaj są to bóle w nogach, rękach i plecach. Najczęściej dopadają mnie pod koniec dnia - w godzinach porannych i południowych czuję się dobrze. Rok temu wykryto u mnie niedoczynność tarczycy, ale norma TSH nie była znacznie przekroczona. Dopiero od miesiąca ją leczę Euthyroxem 50. Ponadto mam ciągłe problemy z żołądkiem, wzdęcia, gazy, rozwolnienie na przemian z zatwardzeniem. Oprócz tego doskwiera mi alergia na sierść kotów, kurz, roztocza, której nie leczę, tylko łykam od czasu do czasu Zyrtec. Może któraś z tych informacji pomoże w zdiagnozowaniu przyczyny moich bóli mięśniowych? Będę bardzo wdzięczna za pomoc, pozdrawiam, Ania 2014-07-31, 19:59Ancziksik ~ Strony: 1 wątkii odpowiedzi ostatni postBóle mięśni i stawów (mięśniowo-stawowe) mogą być objawem wielu chorób, nie tylko samych mięśni, lecz także schorzeń układu nerwowego, infekcji wirusowych (np. grypy) i chorób ogólnoustrojowych (np. niedoczynności tarczycy). Dowiedz się, co oznaczają bóle mięśni i stawów. Elektrostymulacja na wzmocnienie mięśni Spis treściBóle mięśni i stawów (mięśniowo-stawowe) - ostre infekcje wirusoweBóle mięśni i stawów (mięśniowo-stawowe) - choroby reumatyczneBóle mięśni i stawów (mięśniowo-stawowe) - boreliozaBóle mięśni i stawów (mięśniowo-stawowe) - zespół przewlekłego zmęczeniaBóle mięśni i stawów (mięśniowo-stawowe) - niedoczynność tarczycyBóle mięśni i stawów (mięśniowo-stawowe) - zespół bólu mięśniowo-powięziowego (fasciomialgia)Bóle mięśni i stawów (mięśniowo-stawowe) - zespół niespokojnych nógBóle mięśni i stawów (mięśniowo-stawowe) - zapalenie kaletki maziowejBóle mięśni i stawów (mięśniowo-stawowe) - urazyBóle mięśni i stawów (mięśniowo-stawowe) - niedobór potasu Bóle mięśni i stawów (mięśniowo-stawowe) mogą być objawem wielu chorób. Najczęstszymi przyczynami bólu mięśni i stawów są przeciążenia, nadmierne rozciąganie i urazy. Jednak pacjenci najczęściej zgłaszają się do lekarza z bólem przewlekłym, którego przyczyną mogą być schorzenia nie tylko samych mięśni, lecz także układu nerwowego, infekcje i choroby ogólnoustrojowe. Ból mięśniowy może mieć charakter ograniczony lub uogólniony. Zlokalizowany ból mięśniowy może dotyczyć jednego mięśnia lub grupy mięśniowej. Z kolei ból stawów zwykle jest wynikiem toczącego się w ich obrębie zapalenia. Staw jest wtedy również obrzęknięty, skóra nad nim jest zaczerwieniona i cieplejsza od otaczających tkanek, może występować upośledzenie ruchomości stawu. Bóle mięśni i stawów (mięśniowo-stawowe) - ostre infekcje wirusowe Bóle mięśniowo-stawowe są także jednym z objawów chorób wirusowych. Mogą się pojawić w przebiegu grypy - bóle mięśniowo-stawowe są bardzo silne, a dodatkowo towarzyszy im osłabienie mięśni. Chorzy często skarżą się na „ból całego ciała”, który utrudnia im wykonywanie nawet prostych czynności przeziębienia - w przebiegu przeziębienia bóle mięśniowo-stawowe są słabsze niż przy grypie, nie obejmują całego ciała, uniemożliwiając codzienne funkcjonowanie. Zwykle ustępują po kilku dniach trwania infekcji, a nie utrzymują się przez cały okres choroby (jak ma to miejsce w przypadku grypy) różyczki (w okresie zwiastunowym) - różyczka zaczyna się utrzymującymi się przez kilka dni objawami przypominającymi grypę: złym samopoczuciem, bólem głowy i mięśni, ewentualnie zapaleniem gardła, suchym kaszlem, katar,em zapaleniem spojówek ospy wietrznej - bóle mięśni i stawów pojawiają się na 1-2 dni przed wysypką. Objawami towarzyszącymi są ogólne złe samopoczucie, bóle głowy, bóle gardła, biegunka oraz niewysoka gorączka. Bóle mięśni i stawów (mięśniowo-stawowe) - choroby reumatyczne zapalenie wielomięśniowe i zapalenie skórno-mięśniowe - choroba może zaatakować każdy mięsień, także mięsień sercowy i dróg oddechowych, doprowadzając do ich osłabienia. W przypadku tej drugiej choroby atakowana jest także skóra. Charakterystycznymi objawami są osłabienie mięśni (zwłaszcza ramion i ud), bólami stawów i sztywnością poranną. W przypadku zapalenia skórno-mięśniowego dodatkowo pojawiają się zmiany na skórze, głównie rumień fibromialgia - objawia się uczuciem wyczerpania, osłabieniem odporności, poważnymi zaburzeniami snu, powiększeniem węzłów chłonnych, zesztywnieniem rano, bólami mięśni i kości w całym ciele. Mogą pojawić się także kłopoty z jelitami (od zaparcia do biegunki) polimialgia reumatyczna atakuje mięśnie szyi i karku, a także obręczy barkowej i biodrowe, co objawia się utrzymującym się dłużej niż 2 tygodnie bólem mięśni szyi i karku, obręczy barkowej i biodrowej (zwłaszcza przy ich ucisku). Pojawia się także sztywność tej grupy mięśni po małej aktywności ruchowej lub unieruchomieniu (najczęściej rano, po wstaniu z łóżka) reumatoidalne zapalenie stawów - na początku pojawiają się objawy przypominające grypę, takie jak uczucie osłabienia, stan podgorączkowy, ból mięśni, utrata apetytu a także zmniejszenie masy ciała. Potem pojawiają się ból i sztywność poranna stawów, obrzęki stawów, tkliwość stawu na ucisk, ograniczenie jego ruchomości i deformacja stawów Inne choroby reumatyczne, którym może towarzyszyć ból mięśni i stawów to zesztywniające zapaleni stawów kręgosłupa, toczeń rumieniowaty układowy, twardzina układowa, choroba Stilla, zespół Sjogrena, ostra gorączka reumatyczna. Bóle mięśni i stawów (mięśniowo-stawowe) - borelioza Na boreliozę wskazują rumień wędrujący, gorączka, złe samopoczucie, bóle głowy, bóle mięśni, które wystąpiły w ciągu kilku dni lub tygodni od ukąszenia przez kleszcza. Objawy zapalenia stawu (w tym dolegliwości bólowe) pojawiają się w późniejszym stadium choroby. Bóle mięśni i stawów (mięśniowo-stawowe) - zespół przewlekłego zmęczenia Charakteryzuje się uogólnionym bólem mięśniowym oraz dominującym uczuciem ogólnego zmęczenia z towarzyszącym osłabieniem mięśni, które utrzymuje się co najmniej pół roku. Mogą pojawić się także stany podgorączkowe, zasłabnięcia, zawroty i bóle głowy. Bóle mięśni i stawów (mięśniowo-stawowe) - niedoczynność tarczycy W przebiegu niedoczynności tarczycy mogą pojawić się objawy ze strony narządu ruchu, takie jak osłabienie, sztywność i ból mięśni, głównie tzw. proksymalnych (obręczy barkowej i biodrowej). Powoduje to problemy z chodzeniem po schodach, wstawaniem z pozycji siedzącej, wykonywaniem czynności higienicznych, takich jak golenie się, czesanie włosów. Mogą pojawić się także bolesne skurcze mięśni, które narastają po wysiłku fizycznym i narażeniu na niskie temperatury. Charakterystyczny jest także ból, tkliwość, ograniczenie ruchomości oraz obrzęk w okolicy nadgarstka związany z zapaleniem pochewek ścięgien mięśni zginaczy palców. Bóle mięśni i stawów (mięśniowo-stawowe) - zespół bólu mięśniowo-powięziowego (fasciomialgia) To ból ograniczony do jednego lub kilku mięśni, najczęściej przykręgosłupowych, szczególnie w odcinku lędźwiowym, ponadto w obręczy biodrowej i barkowej. Może także dotyczyć mięśni głowy i szyi. Bóle mięśni i stawów (mięśniowo-stawowe) - zespół niespokojnych nóg Charakterystyczna jest nagląca potrzeba poruszania nogami, spowodowana niepokojem lub nieprzyjemnymi odczuciami w nogach. Dolegliwości te obserwuje się zazwyczaj podczas wypoczynku (najczęściej wieczorem i nocą), a ustępują w czasie ruchu (spacerowanie, naciągnięcie mięśni). Bóle mięśni i stawów (mięśniowo-stawowe) - zapalenie kaletki maziowej Bóle mięśni i stawów są też objawem zespołów dotyczących struktur okołostawowych, takich jak zapalenie kaletki maziowej, nadkłykcia, powięzi, ścięgna lub jego pochewki. W tych przypadkach ból występuje przy określonych ruchach w danym stawie lub miejscowa tkliwość i obrzęk nad kaletką maziową lub przyczepem ścięgna. W spoczynku lub przy minimalnym ruchu brak objawów. Bóle mięśni i stawów (mięśniowo-stawowe) - urazy Bóle mięśniowo-stawowe mogą być także wynikiem urazów, np. naciągnięciem mięśnia, skręcenia i zwichnięcia stawów. Bóle mięśni i stawów (mięśniowo-stawowe) - niedobór potasu Bóle mięśni i stawów mogą być również jednym z objawów niedoboru potasu. Pierwiastek ten jest odpowiedzialny za prawidłową pracę mięśni, także serca. Przy jego niedoborze pojawiają się bóle i skurcze mięśni (zwłaszcza nóg), nieregularne bicie serca, podenerwowanie lub zmęczenie. Dziennikarka specjalizująca się w tematyce zdrowotnej, a zwłaszcza obszarach medycyny, ochrony zdrowia i zdrowego odżywiania. Autorka newsów, poradników, wywiadów z ekspertami i relacji. Uczestniczka największej Ogólnopolskiej Konferencji Medycznej "Polka w Europie", organizowanej przez Stowarzyszenie "Dziennikarze dla Zdrowia", a także specjalistycznych warsztatów i seminariów dla dziennikarzy realizowanych przez Stowarzyszenie.
- Ιዡυрθዢухе дի ез
- Ոтвеглኝщу ωцεπ
- Еሩሱፄኒβудխጋ езե եዦէጁесу ሺ
- Рոցуկι иմ ቆцоሟоδиկеб
Strona głównaVichy MagMenopauzaZdrowiePierwsze objawy menopauzyMenopauza oznacza moment całkowitego ustania miesiączkowania. Nie dzieje się to jednak z dnia na dzień. Okres stopniowego wygaszania czynności jajników trwa kilka lat i wiele kobiet obserwuje wtedy u siebie mniej lub bardziej nasilone symptomy przekwitania. Jakie zwykle są pierwsze objawy menopauzy?Menopauza oznacza moment całkowitego ustania miesiączkowania z przyczyn się w wieku 50-53 lat, ale nie dzieje się to z dnia na dzień. Pierwsze objawy wygaszania czynności hormonalnej jajników mogą się pojawić kilka lat to najczęściej typowe objawy menopauzy: uczucie osłabienia, wahnięcia nastroju, uderzenia gorąca, napadowa potliwość. Wiele kobiet nie wiąże ich początkowo z związku z obniżeniem poziomu estrogenów pogarsza się też kondycja te można złagodzić poprzez odpowiednią pielęgnację, dietę, ruch, a także hormonalną terapię objawy menopauzy – kiedy się pojawiają? Zgodnie z definicją Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) menopauza (przekwitanie, klimakterium) to ostatnia miesiączka, po której przez co najmniej 12 miesięcy nie wystąpiło krwawienie menstruacyjne. Powszechnie jednak terminu tego używa się szerzej – określając nim stopniowy, trwający wiele lat proces wygaszania aktywności hormonalnej jajników, czemu towarzyszą charakterystyczne objawy. Pierwsze objawy menopauzy średnio pojawiają się ok. 5-6 lat przed ustaniem miesiączkowania, choć niektóre kobiety mogą je obserwować (choć nie zawsze wiązać z menopauzą) jeszcze wcześniej, nawet 10-12 lat przed tym momentem. Jeśli średni wiek menopauzy w Polsce wynosi 51 lat¹, oznacza to, że wiele kobiet zacznie odczuwać pierwsze objawy menopauzy już po 40-45. roku życia, a czasami nawet wcześniej (mówimy wtedy o przedwczesnej menopauzie).Etapy menopauzyMenopauzą określa się cały okres od wystąpienia pierwszych objawów przekwitania do całkowitego ustania miesiączkowania. Precyzyjnie można podzielić go na:Premenopauza – kilkuletni okres przejściowy (okołomenopauzalny), podczas którego kobiety mogą doświadczać typowych objawów menopauzy, takich jak przewlekłe zmęczenie, uderzenia gorąca, kołatanie serca, zaburzenia cyklu – właściwa menopauza, a więc ostatnia menstruacja, po której z przyczyn fizjologicznych nie występuje krwawienie przez kolejne 12 – okres po ostatniej miesiączce w życiu kobiety, podczas którego poziom hormonów stabilizuje się na nowym, niższym poziomie. skóra dojrzała? Odkryj innowacyjną pielęgnację Neovadiol dla skóry przed i po menopauzie SKUTECZNOŚĆ POTWIERDZONA KLINICZNIE Sprawdź 1 Neovadiol przed menopauzą krem na dzień: ocena kliniczna 220 kobiet po 3 miesiącach. 2 Neovadiol po menopauzie krem na dzień: ocena kliniczna 219 kobiet po 3 miesiącach. skóra dojrzała?Pierwsze objawy menopauzy – jak wyglądają?Pierwsze objawy menopauzy stanowią odpowiedź organizmu na zmniejszanie się ilości estrogenów w organizmie. Najszybciej pojawiają się tzw. objawy wypadowe, takie jak:uderzenia gorąca,bezsenność, trudności z zasypianiem, budzenie się w nocy,nagłe zlewanie się potem, duszności (zwykle nocą, kobiety budzą się w mokrej piżamie),przewlekłe zmęczenie, senność, ogólne osłabienie,stany depresyjne, obniżenie nastroju, przygnębienie,płaczliwość, rozdrażnienie (nawet bez powodu),nagłe pojawianie się rumienia na skórze, uczucie pieczenia skóry,kołatanie serca, uczucie niepokoju, stany lękowe,osłabienie koncentracji, zapominanie,bóle mięśni i stawów,bóle i zawroty to charakterystyczne objawy zespołu klimakterycznego. Gdy się pojawiają, większość kobiet znajduje się jeszcze w szczytowym momencie swojego życia – są aktywne zawodowo, podróżują, uprawiają sporty, budują nowe związki i przyjaźnie, wiele z nich zajmuje się dorastającymi dziećmi ciesząc się urokami późnego macierzyństwa. Dlatego tak trudno jest im zaakceptować, że pojawiające się napady smutku, złości czy złego samopoczucia mogą być związane z menopauzą. Często pierwsze objawy przekwitania mylą z przepracowaniem, stresem i zmęczeniem, zwłaszcza gdy nie towarzyszą im wyraźne zaburzenia miesiączkowania (lub gdy kobieta stosuje antykoncepcję hormonalną), co jest typowe dla pierwszego okresu się więcej o zaburzeniach miesiączki w menopauziePóźne objawy menopauzyW przeciwieństwie do pierwszych objawów menopauzy, te późniejsze, rozwijające się w czasie, mają wpływ na funkcjonowanie całego organizmu – pojawiają się problemy ze strony układu moczowo-płciowego (suchość pochwy, ból podczas stosunku, zanik objętości tkanek, nawracające infekcje intymne, wysiłkowe nietrzymanie moczu), następuje nagłe pogorszenie jakości skóry i starzenie menopauzalne związane z szybkim ubytkiem kolagenu, przesuszeniem i wiotczeniem tkanek, skóra staje się cienka, wrażliwa, ma szary, ziemisty koloryt i przebarwienia, zaczynają wypadać włosy, coraz trudniej jest kobiecie utrzymać wagę mimo prawidłowej diety, pojawia się otyłość brzuszna, a także inne choroby współwystępujące z menopauzą, takie jak osteoporoza. Późne objawy klimakterium mogą utrzymywać się w różnym stopniu nasilenia do końca objawy menopauzy a przedwczesna menopauza O przedwczesnej menopauzie mówimy wtedy, gdy pierwsze objawy menopauzy pojawiają się przed 40. rokiem życia (czasami dotyczy to nawet kobiet przed 35. rokiem życia). Zwykle nie jest to naturalny stan fizjologiczny – przedwczesna menopauza (a dokładnie: przedwczesna niewydolność jajników) może być objawem choroby autoagresywnej czy neurologicznej, np. zapalenia tarczycy (Hashimoto), celiakii, cukrzycy typu I, reumatoidalnego zapalenia stawów, miastenii itp. Uważa się też, że czynnikiem jej sprzyjającym jest stres cywilizacyjny, na jaki narażone są współczesne kobiety. Przedwczesna menopauza wymaga konsultacji lekarza ginekologa-endokrynologa i badań diagnostycznych. Odpowiednia terapia hormonalna w wielu przypadkach pozwala na przywrócenie przedwcześnie zatrzymanej miesiączki, a u niektórych kobiet – nawet pełnej płodności. To ważne także ze względu na zdrowie psychiczne – osoby przed czterdziestką nie są gotowe na przyjęcie objawów przekwitania jako naturalnego etapu w życiu objawy menopauzy – jak rozpoznać?W początkowym stadium okresu okołomenopauzalnego wiele kobiet nadal normalnie miesiączkuje, dlatego rozpoznanie objawów menopauzy bywa utrudnione. Jeśli jednak coś cię zaniepokoi – obserwujesz nawracające uderzenia gorąca, jesteś chronicznie zmęczona lub często rozdrażniona – warto udać się do lekarza, który potwierdzi pierwsze objawy menopauzy. Podstawowym badaniem diagnozującym jest sprawdzenie stężenia hormonu folikulotropowego (FSH), który wpływa na przebieg cyklu miesiączkowego, stymuluje owulację, regulując proces dojrzewania w jajnikach pęcherzyków Graafa oraz wydzielanie estrogenów w jajnikach. Jego podwyższony poziom świadczy o menopauzie (w początkowej fazie poziom estrogenów może być jeszcze w normie). Test na menopauzę można zrobić w domu – dostępne w aptekach testy płytkowe (z moczu) wykrywają FSH o stężeniu 25 mlU/ml lub wyższym. Dokładniejsze badania hormonalne (FSH, LH, estradiol, progesteron) zleci ci lekarz, który przeprowadzi też badanie ginekologiczne (pozwala ono stwierdzić niedobory estrogenów w obrębie błony śluzowej pochwy i sromu) i USG (zbada grubość endometrium).Pierwsze objawy menopauzy – jak złagodzić?Menopauza to nie choroba, ale jeśli jej pierwsze objawy są dokuczliwe, warto poszukać sposobów, aby je złagodzić. Relaksacja, czas dla siebie, odpowiednia pielęgnacja skóry, regularny wysiłek fizyczny i lekka dieta – to wszystko nie tylko poprawi nastrój, ale też zapobiegnie nasilaniu się objawów ogólnoustrojowych menopauzy. Szczególnie pomocna jest dla wielu kobiet hormonalna terapia zastępcza (HTZ), której celem jest suplementacja ubywających hormonów. Nie tylko zmniejsza wczesne objawy menopauzy, ale też zapobiega jej odległym następstwom, takim jak osteoporoza. Wpływa też na kondycję skóry i włosów, zapobiega suchości pochwy i objawom ze strony układu moczowo-płciowego. Leczenie polega na zastąpieniu naturalnej czynności hormonalnej jajników poprzez podawanie estrogenów (estrogenowa terapia zastępcza, ETZ) lub estrogenów i progesteronu (HTZ) w minimalnych skutecznych dawkach. Najczęściej stosowane są estrogeny naturalne (np. 17β-estradiol), które wykazują najbardziej fizjologiczne działanie i są dobrze tolerowane przez organizm objawy menopauzy a pielęgnacja skóryEstrogen to kolagen, a kolagen to młodość skóry. Wiele kobiet odczuwających pierwsze objawy menopauzy bardziej niż utraty płodności obawia się utraty młodości skóry. Niestety, im niższy poziom estrogenów w organizmie, tym gwałtowniejsza utrata jędrności i elastyczności skóry – tkanki zaczynają opadać, pojawiają się chomiki, zanika ładny owal, pogłębiają się zmarszczki i bruzdy, nasila suchość skóry. Są to objawy tzw. starzenia menopauzalnego. Dlatego pamiętaj, że w okresie okołomenopauzalnym tak ważna jest odpowiednia pielęgnacja skóry, która pozwoli przygotować ją do tych zmian i je spowolnić. O czym szczególnie pamiętać?Nawilżaj intensywnie skórę, aby zapobiec jej przesuszeniu. Unikaj ekspozycji skóry na czynniki, które mogą nasilać przesuszenie, takie jak promienie UV czy suche i gorące stosuj kuracje intensywnie nawilżające skórę i wzmacniające jej właściwości obronne przed szkodliwymi czynnikami ekspozomu oraz substancjami obserwujesz nagły rumień i czerwienienie się skóry, stosuj kremy do skóry naczynkowej i z trądzikiem różowatym, aby uspokoić codziennej pielęgnacji postaw na kremy odbudowujące przeznaczone do skóry w okresie menopauzy, np. z gamy Neovadiol. Nie tylko wzmacniają warstwę hydro-lipidową skóry, ale też ją ujędrniają i zagęszczają, dbając o jej dwa razy w roku stosuj ampułki z witaminą C lub retinolem – to składniki o udowodnionej skuteczności przeciwstarzeniowej. Stymulują produkcję kolagenu, rozjaśniają koloryt, zapobiegają skórę przed promieniami UV – to główny czynnik uszkadzający skórę, powodujący widoczne gołym okiem objawy że niedobór estrogenów odbija się na jakości i wyglądzie nie tylko twarzy, ale całego ciała. Szczególnie narażone na przyspieszone starzenie są miejsca często odsłaniane, takie jak szyja, dekolt i dłonie. Dbaj o nie szczególnie!Wprowadź też zmiany do codziennej diety. Jedz więcej produktów pełnoziarnistych, zielonych warzyw, nasion strączkowych (to naturalne źródło fitoestrogenów), a także bogatych w zdrowe kwasy tłuszczowe orzechów, nasion i pestek dyni czy słonecznika oraz tłustych ryb. Nie tylko łatwiej będzie ci utrzymać figurę, ale też „nakarmisz” skórę od środka, wzmacniając jej właściwości ochronne i regeneracyjne. Pij też dużo wody! skóra dojrzała? Odkryj innowacyjną pielęgnację Neovadiol dla skóry przed i po menopauzie SKUTECZNOŚĆ POTWIERDZONA KLINICZNIE Sprawdź 1 Neovadiol przed menopauzą krem na dzień: ocena kliniczna 220 kobiet po 3 miesiącach. 2 Neovadiol po menopauzie krem na dzień: ocena kliniczna 219 kobiet po 3 miesiącach. skóra dojrzała?¹Czynniki środowiskowe wpływające na wiek wystąpienia naturalnej menopauzy u kobiet, Bogdan Rumianowski, Agnieszka Brodowska, Beata Karakiewicz, Elżbieta Grochans, Karina Ryterska, Maria Laszczyńska, 28 czerwca 2021Rekomendowane produktygo to top
1. Ból mięśni i stawów w trakcie infekcji wirusowej. W trakcie infekcji wirusowej najczęściej koncentrujemy się na jej najbardziej oczywistych objawach, takich jak wysoka gorączka lub stan podgorączkowy, ból głowy, osłabienie oraz kaszel i katar. Jednak bolące mięśnie i stawy również są objawem charakterystycznym dla chorób o W okresie menopauzy i przekwitania jesteśmy bardziej narażone na niektóre choroby różnych układów naszego organizmu. Poniżej przedstawię wam choroby które najczęściej występują i pojawiają się u kobiet po 45 rokiem życia. Najczęstsze Choroby Okresu MenopauzyChoroby Układu Moczowo Rozrodczego1) Nietrzymanie MoczuIstnieją trzy tytpy nietrzymania moczu:2) Cysty jajnikowe3) Świąd sromu4) Menorrhagia5) Zapalenie pęcherzaPrzyczyny zapalenie pęcherza i jak sobie z tym radzić6) Wypadania NarządówWypadanie macicy7) MięsniakiChoroby Kości I Stawów1) Choroba zwyrodnieniowa stawów2) Gościec stawowy3) Endoproteza stawu biodrowegoEndoprotezy stawu biodrowego można podzielić na:4) Złamanie KościChoroby Układu Krążena I Serca1) MiażdżycaJak Objawia Się Miażdżyca ?2) Choroba wieńcowa3) Zawał Mięśnia Sercowego4) Nadciśnienie5) Udar MózguObjawy udaru:Inne Choroby Występujące Częściej W Trakcie Przekwitania1) Cukrzyca2) Niedoczynność Tarczycy3) Choroby SkóryRogowacenie białe OstudaNaczynka krwionośne i znamiona pająkowatePlamy starcze4) DepresjaPrawdopodobieństwo wystąpienia depresji klinicznej zwiększają:Rak szyjki macicy Najczęstsze Choroby Okresu Menopauzy Starzenie się układu moczowo-płciowego – Genitalia kobiety, jej cewka moczowa oraz pęcherz wyposażone są w wiele receptorów estrogennych. Kiedy w organizmie znajduje się odpowiednie stężenie hormonów estrogenowych, receptory utrzymują cały układ moczowo-płciowy we właściwym stanie. Z kolei kiedy zaczyna ich brakować, pojawia się atrofia narządów i zwiększona podatność na różnego rodzaju infekcje. Krocze oraz pochwa stają się wysuszone, ulegają częstym podrażnieniom, swędzą. Wszystko to w efekcie objawia się bólem w czasie stosunków płciowych. Dodatkowo towarzyszy temu uczucie parcia na mocz oraz niemożność utrzymania go. Dolegliwości te to najczęstsza przyczyna wizyt u ginekologa wśród kobiet w okresie klimakterium. Wszystkie inne objawy menopauzy przeczytasz w osobnym artykule na naszej stronie. Choroby Układu Moczowo Rozrodczego 1) Nietrzymanie Moczu Dolegliwość ta wiąże sie z osłabieniem lub też nadmierną aktywnością zwieracza przy ujściu pecherza. Nie jest to schorzenie zagrażające życiu, jednak jest dosyć kłopotliwe i może „uwiązać” chorego w domu. Na skutek niedoboru estrogenów, wzmożonej pobudliwości pęcherza, stanów zapalnych lub cukrzycy przestaje prawidłowo działać zwieracz. Istnieją trzy tytpy nietrzymania moczu: typ uciskowy podczas którego następuje „popuszczanie” niewielkich ilości w trakcie śmiechu, kaszlu, dźwigania lub kichaniatyp nagły czyli niespodziewane i naglące uczucie parcia spowodowane często zmianą pozycji ciała, np. wyprostowaniem siętyp mieszany czyli naprzemienne „popuszczanie” i parcie świadczące o podwójnej dysfunkcji zwieracza W przypadku gdy nietrzymanie moczu wiąże sie ściśle z osłabieniem mięśni dna miednicy, pomocne mogą okazać się ćwiczenia Kegela czyli napinanie i rozluźnianie okolic dróg rodnych. Jeśli natomiast zaobserwowałaś u siebie objawy odpowiadające typowi „nagłemu”, postaraj się średnio co dwie godziny opróżniać pęcherz i unikaj moczopędnych napojów jak np. kawa czy herbata. W przypadku „popuszczania”, np. przed planowanym wysiłkiem zakładaj tampon. Przy leczeniu nietrzymana moczu pierwszego typu czasami wystarcza krem z estrogenami lub też inna hormonalna terapia zastępcza, w ciąższych wypadkach jedynym ratunkiem jest zabieg chirurgiczny. 2) Cysty jajnikowe Cysty jajnikowe wypełnione są galaretowatym płynem, mogą osiągać aż 50 cm średnicy, wówczas tkanka jajnika ma postać tylko cienkiej otoczki. Większość z cyst ma niezłośliwy charakter, jeśli są niewielkie nie dają żadnych objawów, jednak w miarę wzrostu może wystąpić wypukłość brzucha. Duże cysty uciskają sąsiednie narządy, powodując zadyszkę, żylaki, parcie na mocz, opuchnięcie kostek, wymioty i obstrukcję. Do krwawienia z pochwy dochodzi tylko wtedy, kiedy cysta wydziela estrogeny. Zdarza się, że cysta tworzy się na szypule i w efekcie jej nagłego skręcenia chora odczuwa w dole brzucha ostry ból. Każdy taki przypadek wymaga zbadania przez ginekologa. By zdiagnozować cystę należy wykonać ultrasonografię lub laparoskopię. Cysty, bez względu na rozmiar powinny być poddane zabiegowi chirurgicznemu, ponieważ tylko badanie mikroskopowe pozwala odróżnić guz złośliwy od niezłośliwego. 3) Świąd sromu Swędzenie oznacza niedobór estrogenów i nasila się zwłaszcza w nocy, a także podczas upławów, w takich przypadkach warto zrobić podstawowe badania kontrolne. Może ono być skutkiem drożdżycy pochwy, zapalenia dróg moczowych oraz cukrzycy. Zdarzają sie rówież przypadki, że jego źródłem są czynniki psychogenne. Nieustanne drapanie się sprawia przyjemność i może doprowadzić nawet do orgazmu, który kończy się niestety owrzodzeniami, ranami i jeszcze gorszym swędzeniem. By temu zapobiec staraj sie nie drapać, a jaśli stan taki trwa więcej niż kilka dni zgłoś się z tą dolegliwością do lekarza. Dbaj o higienę osobistą, lecz unikaj mydła i innych detergentów. Myj się letnią lub ciepłą wodą i smaruj podrażnione miejsca silikonowym kremem do rąk. Nie używaj specyfików znieczulających w sprayu poniewą mogą wywoływać reakcę alergiczną potęgującą uczucie swędzenia. 4) Menorrhagia Menorrhagia oznacza zbyt obfite krwawienia miesięczne. Dochodzi do nich przy różnych zmianach w obrębie macicy takich jak mięśniaki, polipy, gruczolistości (endometrioza), rak czy zaburzenia układu krzepnięcia. Podstawowym problemem przy diagnozie jest trudna do wytyczenia granica między menstruacją obfitszą niż normalnie a menstruacją krwotoczną. Zazwyczaj kobieta traci od 30 do 50 ml krwi, natomiast o miesiączce krwiotocznej mówimy wtedy, gdy utrata wynosi 80 i więcej ml. Sytuacja taka często spowodowana jest brakiem progesteronu, śluzówka macicy rozrasta się nadmiernie, a to prowadzi do obfitej i przedłużającej się menstruacji. By złagodzić zbyt obfite miesiączki można do swojej zdrowej diety włączyć duże ilości bioflawonoidów, które znajdują się w owocach cytrusowych. Lepiej nie pić też alkoholu ponieważ hamuje on proces tworzenia się płytek krwi i wywołuje obniżoną krzepliwość krwi podobnie jak w przypadku aspiryny. W trakcie menstruacji najlepiej unikać też gorących kąpieli ponieważ wpływają na poszerzanie naczyń krwionośnych. Menorrhagia może wywoływać anemię dlatego należy regularnie robić badania morfologiczne, by w razie niskiego poziomu hemoglobiny zacząć od razu uzupełniać żelazo. Badanie krwi pozwala też na wykrycie niedoboru progesteronu dzięki czemu można zapobiegać mu podając ten hormon w drugiej połowie cyklu. By zdiagnozować tą przypadłość przede wszystkim należy najpierw wykluczyć wszelkie przyczyny organiczne w postaci zmian w obrębie macicy oraz zaburzeń krzepliwości. Kobiety powyżej 45 roku życia powinny mieć także wykonane badania w celu wykluczenia ewentualnych zmian nowotworowych. 5) Zapalenie pęcherza Pęcherz kobiet zwłaszcza po menopauzie jest niezwykle podatny na wszelkiego rodzaju infekcje. Cewka moczowa kobiet jest znacznie krótsza niż cewka mężczyzn dlatego to właśnie żeńskiej płci częściej dotyczą problemy z pęcherzem. Wszystkie niemal zapalenia pęcherza powodują bakterie, które przedostały się do cewki. Niezwykle ważną sprawą jest tu natychmiastowe i staranne leczenie wszelkich infekcji, tak by nie doszło do stanu przewlekłego. Objawy zapalenia pęcherza są niezwykle dokuczliwe i potrafią uprzykrzyć życie każdej kobiecie. Najczęstsze objawy to: częste oraz naglące parcia, z popuszczaniem moczu wbrew woli, przy czym najczęściej okazuje się, że było go niewiele. Jest to efekt podrażnienia śluzówki, który sprawia, że nawet kilka kropli moczu zmusza mięsień pęcherza do ból przy oddawaniu moczu„ciągnący” ból w dole brzucha promieniujący czasami do pleców (może się to łączyć także z chorobą nerek, w takim przypadku jak najszybciej udaj się do lekarza)krew w moczu – nawet lekko różowe zabarwienie świadczy o poważnym zapaleniu śluzówki pęcherza moczowego Przyczyny zapalenie pęcherza i jak sobie z tym radzić Przyczyn zapalenia pęcherza i podobnych infekcji układu moczowo-płciowego jest kilka. Najczęściej powodują je bakterii z grupy które obecne są w jelitach i odbytnicy. Do cewki moczowej przedostają się poprzez: brak odpowiedniej higieny osobistejczęste i intensywne stosunki płciowezałożenie cewnikaprzewlekłe zapalenie szyjki macicy lub pochwywypadniecie przedniej ściany pochwyreakcja alergiczna na perfumowane płyny do higieny intymnej, płyny do kąpieli hormonalnyzbyt ciasna bielizna podrażniająca cewkę moczowąnadmierne użycie środków plemnikobójczych, przetrzymywanie tamponów, podrażnienie pochwy przez niedopasowany krążek antykoncepcyjnypodrażnienie ujścia cewki moczowej przez mydło, wodę lub zbyt energiczne podcieranie się W sytuacji, kiedy mamy do czynienia z zapaleniem pęcherza należy przede wszystkim pić dużo wody i soków rozcieńczonych w wodzie. nie rozmnażają się w moczu o odczynie zasadowym – w tym celu rozpuść łyżeczkę sody oczyszczonej w szklance wody i wypij trzykrotnie taką mieszankę w ciągu pierwszych pięciu godzin od pojawienia się objawów. Oprócz tego myj ręce po każdej wizycie w ubikacji, podcieraj krocze od przodu do tyłu zwilżoną watą, nie używaj mydła. Wszystkie te zabiegi wykonuj delikatnie. Można wspomóc się produktami na nietrzymanie moczu jak cystonette. Jeśli zapalenie spowodowane jest np. kontaktami seksualnymi lepiej zrezygnuj z nich na jakiś czas, lub zacznij stosować żel nawilżający. Po każdym stosunku należy się podmyć i oddać mocz. 6) Wypadania Narządów ięśnie miednicy ulegając wraz z wiekiem osłabieniu nie są już w stanie podtrzymywać umieszczonych w niej narządów takich jak macica, pęcherz, cewka moczowa, odbytnica. Zaczynają one obniżać się i wypadają. Gdy w jamie brzusznej wzrasta ciśnienie na przykład podczas kaszlu lub wypróżniania, wypadanie narządów jest widoczne najbardziej. Wypadanie macicy Wypadanie macicy jest efektem procesu zwiotczenia mięśni i ścięgien. Macica może „opuścić się” nawet do pochwy wywołując przy tym miejscowe podrażnienie a także ból w krzyżu połączone z niepokojącym uczuciem, że za chwilę wszystkie wnętrzności wypadną na zewnątrz. Wypadanie macicy podzielone zostało na trzy stopnie. Pierwszy stopień charakteryzuje się zsunięciem macicy do pochwy, drugi ma miejsce wtedy gdy szyjka sterczy z pochwy, natomiast kidy i szyjka i macica ukazują się na zewnątrz pochwy mówimy o trzecim stopniu wypadania macicy. Ta nieprzyjemna dolegliwość może być także następstwem licznych porodów, nadmiernych wysiłków fizycznych, lub wyczynowego uprawiania sportu. Dodatko stan ten pogłębia obstrukcja oraz chroniczny kaszel. Wypadanie cewki moczowej – cewka obniża się wzdłuż przedniej ściany pochwy, a podrażniony nabłonek przyczynia się do częstego oddawania moczu. Wypadanie odbytu – przednia ściana odbytu obniża się wzdłuż tylnej ściany pochwy co najbardziej jest uciążliwe w trakcie wypróżniania. Niekiedy jest tak, że aby umożliwić wypróżnienie trzeba włożyć palec i podtrzymać tylną ścianę pochwy. Wypadanie pęcherza prawie zawsze prowadzi do stanów zapalnych. Kiedy pęcherz zwisa poniżej ujścia cewki ciężko jest oddać mocz. Należy wtedy przycisnąć uwypukloną część palcem. Jeśli wypadanie narządów występuje w jeszcze mało zaawansowanym stadium można stosować zastępczą terapię hormonalną, która powstrzymuje zanikowe zmiany tkanek, powodowane niedoborem estrogenów. Kobietom starszym z przeciwskazaniami do operacji, zaleca się specjalny krążek dopochwowy podtrzymujący szyjkę oraz macicę, jednak nie powinno się go nosić długo ze względu na występowanie podrażnień nabłonka. Zabiegu chirurgicznego wymaga wypadanie narządów III stopnia. Wykonuje się go poprzez pochwę i skraca się wiązadła maciczne, niekiedy pojawia się konieczność usunięcia całej macicy. By zapobiec tym przykrym procesom można zawczasu zacząć uprawiać ćwiczenia wzmacniające mięśnie dna miednicy, unikać nadmiernych wysiłków fizycznych i najlepiej rzucić palenie szczególnie gdy towarzyszy temu kaszel. Należy dbać także o prawidłowe wypróżnienia, jeść wiele owoców i warzyw zawierających błonnik. Pewniej i lepiej można się także poczuć nosząc dobrze skrojony pas, lub specjalną bieliznę. 7) Mięsniaki Mięśniaki to wolno rosnące niezłośliwe guzy, które tworzą się w ścianie macicy lub na jej śluzówce. Nie wiadomo dokładnie jakie są przyczyny ich powstawania, wiadomo natomiast, że wiąże się to z poziomem estrogenów. Zdarzają się, choć rzadko nawet przed 20. rokiem życia, między 35. a 45. rokiem życia dotyczą prawie 20% kobiet, a po przekroczeniu 80. roku życia cierpi na nie aż 25% kobiet. Ten wzrost zachorowań wiąże się z nadmiarem estrogenów – w latach poprzedzających okres klimakterium spada produkcja antagonistycznego progesteronu. Po zakończeniu menopauzy mięśniaki zaczynają się obkurczać, lecz jeśli jednak nadal się powiększają nie wolno tego bagatelizować ponieważ guzy te wykazują skłonności do zezłośliwienia. Niewielkie mięśniaki przeważnie nie dają żadnych objawów, jeśli natomiast zniekształcają macicę może dochodzić do obfitych lub długich menstruacji prowadzących do anemii. Mięśniaki o sporych rozmiarach mogą uciskać pęcherz i kiszkę stolcową powowodując częste parcia, bóle i obstrukcję. Niekiedy mięśniak znajdujący się w ścianie macicy skręca się wokół szypuły objawiając się nagłym i ostrym bólem w dole brzucha. By zdiagnozować mięśniaka należy wykonać badanie ultrasonograficzne (USG), najczęściej jednak wystarcza nawet samo badanie ginekologiczne – mięśniakowata macica w dotyku jest „wyboista”. Niewielkie mięśniaki najczęściej nie wymagają leczenia, a jedynie regularnej kontroli. Wskazaniem do operacji jest np. uporczywy ból i obfite krwawienia. Choroby Kości I Stawów 1) Choroba zwyrodnieniowa stawów Schorzenie to dotyczy niemal każdego człowieka po 60 roku życia. Zwyrodnienie jest bardzo często rezultatem nadmiernego przeciążenia stawów wynikającego z otyłości, nieprawidłowej budowy ciała czy anomalii rozwojowych. Dotyczy najczęściej tych partii ciała, gdzie wcześniej doszło do jakiegoś urazu mechanicznego albo zbyt dużej eksploatacji (np. u sportowców). Zdrowy staw „wyścielony” jest chrząstką i wypełniony kaletkami maziowymi. Wraz z upływem lat chrząstka staje się nierówna, „płatkowata”, a jej małe kawałki odrywają się od stawu. Zwyrodnienie stawów uszkadza najczęściej stawy biodrowe i kolanowe, skokowe i stawy stóp. Tworzą się wałowate naddatki na krawędzich. Podobny proces odbywa się na powierzchni kręgów uniemożliwiając poruszanie szyją. Ucisk naddatku na nerw w szyjnej części kręgosłupa powoduje ból łokcia, ramienia i nawet palców. Podrażnienie nerwu kulszowego powoduje ból pośladka, promieniujący do nogi. Kobiety po menopauzie czasami cierpią na tzw. guzki Heberdena czyli zgrubienia stawów na końcu towarzyszące temu schorzeniu to bóle, obrzmienia i sztywność utrudniające podstawowe codzienne czynności jak chodzenie, ubieranie się czy nawet sen. Dodatkowo dochodzi do kurczenia się i wiotczenia przyległych mięśni, które jeśli nie są używane degenerują się. 2) Gościec stawowy Schorzenie to dotyczy głównie stawów nadgarstka a także palców rąk i nóg. Objawia się najczęściej w postaci nawracających ataków bólu, opuchnięcia i sztywnienia co może prowadzić do deformacji. W odróżnieniu od zwyrodnienia, gościec jest chorobą autoimmunologiczną, więc organizm traktuje swoje tkanki jak intruzów i niszczy je. Gościec to choroba, która dotyka osoby w każdym wieku, znacznie częściej kobiety, niż mężczyzn. Choroba ujawnia się pomału. Początkowo występują stany podgorączkowe i słabsze pobolewania, gościec to choroba, która rzadko atakuje od razu. Zazwyczaj na początku daje poczucie „rozbicia” i zmęczenia, można ją pomylić nawet z grypą. W kolejnym etapie stawy stają się zaczerwienione, obrzmiałe, bolą podczas dotyku, są sztywne i ciepłe. Proces ten zaczyna obejmować przyległe wiązadła, ścięgna oraz mięśnie. Trudno coś chwycić w palce, a w zetknięciu z czymś zimnym robią się one zupełnie blade. Opuchnięty przegub może dodatkowo podrażniać nerw pośrodkowy, co wpływa na rozwój zespołu uciskowego kanału nadgarstka dającego dolegliwości bólowe oraz uczucie mrowienia. Może dochodzić także do rozwoju zapalenia pochewek w ścięgnach, wtedy wspomagamy się skutecznymi preparatami na stawy Gościec może zaatakować stopy, ramiona, kolana i stawy szyjne. Osoby dotknięte tą chorobą mają kłopoty ze wstawaniem z łóżka, z ubieraniem się, doskwiera im często poranna sztywność. U niektórych pacjentów dochodzi do tworzenia się podskórnych guzków szczególnie w miejscach narażonych bezpośrednio na usisk i tarcie, w pewnych przypadkach może dochodzić też do zapalenia kaletek maziowych. Gościec może powodować anemię. Na kończynach mogą powstawać owrzodzenia, spowodowane zaburzeniami krążenia, w efekcie zaniku gruczołów łzowych i ślinowych usta i oczy robią sie suche i pieką, śledziona i węzły chłonne powiększają się, co bardzo negatywnie wpływa na współistniejącą anemię. By rozpoznać gościec wystarczy wykonać zdjęcie rentgenowskie oraz stwierdzić poranną sztywność. Dodatkowe badanie krwi również jest w stanie wskazać obecność specjalnych przeciwciał, jednak nie u wszystkich chorych. 3) Endoproteza stawu biodrowego wyrodnienie sawu biodrowego, może być tak bolesne, że całkowicie może unieruchamiać chorego. Zmiany w stawach są wynikiem naturalnego procesu starzenia się tkanki chrzęstnej, niewłaściwego trybu życia oraz innych wcześniej przechodzonych chorób takich jak dysplazja, uraz, zaburzenia przemiany materii, stany zapalne i gruźlicze. Istotnym czynnikiem, który również predysponuje do rozwoju zmian są skłonności genetyczne oraz wrodzone lub nabyte nieprawidłowości w budowie stawu. Sumowanie się przez lata tych różnych czynników prowadzi do stopniowego niszczenia chrząstek stawowych i tworzenia się zmian w nasadach kostnych. Niegdyś gładkie i błyszczące powierzchnie stawowe pod wpływem szkodliwych czynników ulegają zniszczeniu, jednak ten etap choroby jest njaczęściej bagatelizowany. Niewielki ból w pachwinie, pośladku lub udzie nie budzi u chorego większego niepokoju, a minimalizowanie go środkami przeciwbólowymi pozwala na dalszy rozwój choroby. Jedynym rozwiązaniem jest wówczas usunięcie główki kości udowej i zastąpienie jej sztucznym stawem. Zabieg ten przeprowadza się także w przypadku poważniejszych złamań i zaawansowanego gośćca. Endoprotezy stawu biodrowego można podzielić na: cementowe przeznaczone dla osób starszych (powyżej 65 lat) oraz dla tych z osteoporozą czyli ze znacznie zmniejszoną masą kostnąbezcementowe – wkręcane do kości, które ze względu na większą wytrzymałość zaleca się młodszym pacjentom z wtórnymi zmianami zwyrodnieniowymi stawu,zakładane systemem BHR – czyli wzmacnianie specjalnym kapturkiem głowy kości udowej przy pozostawieniu nienaruszonej panewki stawu. Ta metoda dotyczy jedynie młodych osób, u których proces niszczenia nie objął panewki stawu. Pacjentów czeka długa rekonwalescencja po takim zabiegu, jednak są duże szanse na odzyskanie zdolności poruszania się. Właściwie skonstruowana, dobrana i założona endoproteza – mimo iż zdecydowanie poprawia jakość życia chorego, nie jest w stanie zastąpić naturalnego stawu. Bardzo istotne jest właściwe postępowanie usprawniające, dzięki któremu endoproteza będzie służyć dłużej i lepiej. Zwłaszcza bezpośrednio w okresie pozabiegowym niezbędna jest wyjątkowa ochrona protezy przed zwichnięciem, co wiąże się ściśle z odpowiednim ułożeniem operowanej kończyny. W początkowym okresie rehabilitacji pacjent nie może obciążać biodra, dlatego do chodzenia niezbędne są kule łokciowe – najpierw dwie, a potem jedna po stronie przeciwnej do operowanego stawu. Przy endoprotezie cementowej już po 2–3 miesiącach chory jest w stanie chodzić bez kul, a przy bezcementowej ten okres wydłuża się do 3–6 miesięcy. 4) Złamanie Kości Do złamań kosci dochodzi w każdym wieku, zdarzają się wśród obu płci z podobną częstotliwością, najczęściej w okresie zimowym, jednak czynnikiem znacznie predysponującym do pojawiania się częstszych złamań kości jest menopauza u kobiet. Na skutek osteoporozy często idącej w parze z menopauzą, kości stają się kruche, a niektóre miejsca jak np. nadgarstek stają się szczególnie podatne na złamania. Najwięcej problemów spraiwać może kręgosłup. Po przekroczeniu 50 roku życia kobiety bardzo szybko tracą masę kostną, krążki międzykręgowe z trudem utrzymują się w pozycji poziomej, a samych kręgach dochodzi do niewykrywalnych, drobnych pęknięć. Kręgosłup wykrzywia się i ścieśnia czasami nawet o kilkanaście cm, tworząc charaktereystyczny dla starszych pań tzw. „garb wdowy”. Kolejnym częstym urazem kości jest złamanie Collesa czyli nagdarstka i przedramienia, do którego dochodzi w sytuacji kiedy usiłujemy zapobiec upadkowi, podpierając się ręką, a osłabione kości nie wytrzymują cieżaru ciała. Złamanie kości biodrowej to bardzo poważny uraz, który może spowodować nawet niegroźny upadek. Jego skutkiem może być trwałe kalectwo, a w najlepszym wypadku kuracja pochłaniająca sporo pieniędzy. Choroby Układu Krążena I Serca 1) Miażdżyca Miażdżyca corocznie zbiera potężne żniwo śmierci. Jest to schorzenie ścian tętnic, polegające na tym, że ich wewnętrzne błony grubieją i twardnieją. Zwęża się światło naczynia co w konsekwencji hamuje przepływ krwi i podwyższa ciśnienie. Na błonie naczyniowej odkładają się płytki złożone z substancji tłuszczowych, ich ulubionym miejscem są rozgałęzienia tętnic. Proces ten narasta wraz z wiekiem, co sprzyja tworzeniu się zakrzepów. Czasami przemieszczają sie one, blokując w ten sposób mniejsze naczynia krwionośne. Miażdżyca, utrudniając przepływ krwi w tętnicach zaopatrujących np. nerki, kończyny i narządy wewnętrzne wywołuje inne poważne schorzenia. Wysokie miejsce w statystyce zgonów spowodowanych miażdżycą zajmują choroba wieńcowa oraz udary mózgowe. Choroba miażdżycowa dotyka głównie mężczyzn oraz kobiety w starszym wieku. Statystyki mówią, że pomiędzy 35. a 44. rokiem życia miażdżyca zabija sześć razy więcej mężczyzn niż kobiet, natomiast już po 55. roku życia proporcje te się wyrównują, co z pewnością jest wynikiem niedoboru estrogenów. Badania naukowe dowodzą, że istnieje także ścisły związek, pomiędzy miażdżycą a otyłością, paleniem, nadciśnieniem, klimakterium, brakiem ruchu, wysokim poziomem cholesterolu, cukrzycą i dziedzicznością. Jak Objawia Się Miażdżyca ? Objawy zaczynamy odczuwać dopiero w momencie kiedy zwężenie światła naczyń upośledza przepływ krwi, pojawia się ból w klatece piersiowej w trakcie wysiłku czyli dusznica bolesna, oraz chromanie przestankowe czyli ból w nogach w czasie chodzenia, ustający w spoczynku. W przypadku kiedy miażdżyca umiejscowiła się w tętnicach zaopatrujących mózg w krew, może dochodzić do zawrotów głowy, omdleń oraz kłopotów z widzeniem. Kiedy objawy miażdżycy są już tak wyraźne, jest za późno na odwrót choroby. Należy wówczas stosować środki przeciwzakrzepowe, zapobiegające powstawaniu zatorów, a także środki rozszerzające naczynia krwionośne. Pacjentom, nie reagującym na leki, zagrożonym dalszymi komplikacjami wykonuje się zabiegi chirurgiczne. Profilaktyka powinna polegać na minimalizowaniu czynników ryzyka, a więc na rzuceniu palenia, regularnym kontrolowaniu ciśnienia, na niespożywaniu nasyconych tłuszczów, leczeniu cukrzycy jeśli również występuje oraz na gimnastykowaniu się. Kobietom zalecana jest także ZTH, ponieważ estrogeny zapobiegają powstawaniu złogów tłuszczowych i skrzepów, nadciśnieniu oraz wysokiemu poziomowi cukru. Stosowanie zastępczej terapii hormonalnej obniża ryzyko o połowę. 2) Choroba wieńcowa W statystyce zgonów spowodowanych miażdżycą wysokie miejsce zajmują choroba wieńcowa oraz udary mózgowe. Choroba wieńcowa to schorzenie które „rujnuje” serce wskutek niedotlenienia. Objawia się napadami dusznicy bolesnej oraz zawałami serca. Dusznica bolesna pojawia się zazwyczaj w czasie wysiłku fizycznego i objawia się zwykle bólem po środku klatki piersiowej i w lewej ręce, który zmniejsza się w spoczynku. Ma on charakter dławiący albo gniotący, promieniuje też czasem do ramienia, szyi i szczęki. Choroba wieńcowa polega na tym, że poprzez zwężone naczynia wieńcowe do serca dociera niewystarczająca ilość krwi a przez to i tlenu. Świetnym rozwiązaniem w starszym wieku może okazać się suplement wspomagający serce o nazwie corsanum. W czasie menopauzy kobiety tracą swój „parasol ochronny” w postaci estrogenów przez co stają się równie podatne na chorobę wieńcową jak mężczyźni. 3) Zawał Mięśnia Sercowego Kiedy zakrzep zamyka światło jednego z naczyń wieńcowych zostaje zablokowany dopływ krwi do serca – mówimy wtedy o zawale serca. Objawem głównym jest ostry ból zbliżony do napadu dusznicy, ale niekoniecznie wiąże się z wysiłkiem i nie przemija w spoczynku. Pacjent może odczuwać nieprzyjemne dreszcze, mdłości, może pocić się, a nawet stracić przytomność. Przebieg zawału potwierdza badanie EKG oraz badanie poziomu określonych enzymów, które są wydzielane przez uszkodzony mięsień. 4) Nadciśnienie Ciśnienie krwi wzrasta w momencie kiedy odczuwamy stres lub pod wpływem wysiłku, ryzyko nadciśnienia zwiększa się także wraz z wiekiem. Niektóre osoby, mimo warunków pełnego komfortu, stale mają podwyższone ciśnienie krwi. Wysokość ciśnienia okreśłają dwie wartości liczbowe, np. 120/80 i oznaczają one wysokość słupka rtęci w milimetrach. Pierwsza liczba oznacza ciśnienie skurczowe wywoływane przez napływ krwi do aorty, druga określa ciśnienie rozkurczowe, czyli moment kiedy komory „odpoczywają” w przerwie między następnymi uderzeniami. Nadciśnienie jest schorzeniem częściej występującym wśród mężczyzn i nasila się wraz z wiekiem. Powstaje ono na skutek zwiększonego oporu w naczyniach krwionośnych, które w miarę upływu lat sztywnieją i zaciskają się pod wpływem różnych czynników. Nadciśnienie nie daje wyraźnych objawów, wykrywane jest zazwyczaj w czasie rutynowego badania lekarskiego. W pewnych przypadkach występują także bóle i zawroty głowy, zaburzenia widzenia, zasłabnięcia, a w cięższych przypadkach nawet napady padaczki. Silne i ciągłe nadciśnienie jest obciążeniem dla serca i naczyń krwionośnych, prowadzi do udarów i niewydolności, uszkadza nerki i siatkówkę oka. Każda kobieta będąca zwłaszcza w okresie klimakterium powinna mierzyć ciśnienie co najmniej raz w roku. By rozpoznać nadciśnienie wystarczy trzykrotnie stwierdzić, że w stanie spoczynku jest ono wyższe od normy. Jeśli cierpisz na nadciśnienie przede wszystkim musisz zmienić swój styl życia. Pozbądź się szkodliwych nałogów, dbaj o utrzymanie odpowiedniej wagi ciała, zacznij się gimnastykować, ogranicz sól i tłuste potrawy. Do czynników predysponujących do występienia choroby nadciśnieniowej należą: klimakteriumpaleniaotyłośćdziedzicznośćnadużywanie alkoholusiedzący tryb życiastreszaawansowany wiek 5) Udar Mózgu Udar mózgowy jest niebezpiecznym powikłaniem choroby nadciśnieniowej. Dochodzi do niego kiedy ustaje dopływ krwi do mózgu albo gdy krew wycieka z pękniętego naczynia. Tkanka mózgowa ulega uszkodzeniu, co z kolei może powodować różnorakie konsekwencje w zależności od lokalizacji, np: zaburzenia czucia, mowy, ruchu lub widzenia. Aż 60% udarów powoduje zakrzep thrombosis, który tworzy się w ścianie naczynia wywołując jego niedrożność. Pozostałe przypadki powodują zatory blokujące tętnicę mózgową pęcherzykiem powietrza lub skrzepem który dotarł tu z innej części ciała. Pozbawiona wówczas tlenu tkanka mózgu zaczyna szybko obumierać. Przyczyną udarów mogą być także krwotoki z pękniętych naczyń. Czynniki zwiększające ryzyko wystąpienia udaru mózgu: wieknadciśnieniechoroba wieńcowamiażdżycaduża liczba czerwonych ciałek we krwipodwyższony poziom tłuszczówantykoncepcja starszej generacji Osoby, które po udarze są unieruchomione w łóżku mogą mieć problem z zapaleniem płuc lub z zakrzepowym zapaleniem żył, które grozi zawałem płuc jeśli zakrzep dostanie się do arterii płucnej. Objawy udaru: ból i zawroty głowyzaburzenia widzenianiewyraźna mowakłopoty z połykaniemzaburzenia mowy, a nawet jej utratazaburzenia ruchu lub paraliż lewej strony w przypadku porażenia prawej półkuli mózgu (i analogicznie prawej strony ciała w przypadku porażenia lewej półkuli) Większość pacjentów, po pierwszym udarze wraca do formy ucząc się od początku jak chodzić, mówić itp. Ok. 5% osób po udarze wymaga stałej, zinstytucjonizowanej opieki przez wiele lat, a jeśli udar kończy się trwałym inwalidztwem, wówczas niezbędna jest terapia zajęciowa. Inne Choroby Występujące Częściej W Trakcie Przekwitania 1) Cukrzyca Cukrzyca to choroba polegająca na niedoborze insuliny. Rozróżniamy jej dwa typy – w pierwszym organizm nie wytwarza w ogóle hormonu i trzeba go dostarczać za pomocą zastrzyków, w drugim organizm wytwarza insulinę w niewystarczającej ilości. Ten drugi typ jest najczęściej spotykany u kobiet po 40. roku życia. Insulina to hormon wydzielany przez trzustkę, który odpowiada za przemianę węglowodanów. Jej niedobór prowadzi do wzrostu poziomu cukru we krwi, który następnie wydalany jest razem z moczem. Objawami najczęściej występującymi są zmęczenie, szybki spadek masy ciała, wzmożone pragnienie, częste oddawanie moczu, problemy z widzeniem oraz świąd sromu. Cukrzyca jest ściśle powiązana z otyłością. Nadwaga połączona ze sporym spożywaniem węglowodanów podnosi poziom cukru we krwi, a z tym trzustka niestety nie może sobie poradzić. Czynnikami predysponującymi do wystąpienia cukrzycy są także dziedziczność oraz wiek. Najlepiej więc „dmuchać na gorące” i nie dopuszczać do nadwagi, zmodyfikować dietę. Szczegółowych wskazań dietetycznych udziela lekarz diabetolog. Dodatkowo można wspomagać się takimi produktami jak redusugar czy insunol 2) Niedoczynność Tarczycy Niedobór hormonów tarczycy jest wynikiem zabiegu operacyjnego podczas którego usunięto część tego gruczołu, leczenia nadczynności jodem radioaktywnym lub też wywołują je przeciwciała produkowane przez organizm np. w chorobie Hashimoto. Niedoczynność tarczycy to schorzenie, które zdarza się jednej dorosłej osobie na sto, ale u starszych kobiet odsetek ten znacznie wzrasta. Objawami są najczęściej wzmożona senność, ogólne zmęczenie, zwiotczenie mięśni , nieokreślone bóle, łuszczenie się i wysuszenie skóry, ochrypły i gruby głos a także wypadanie włosów. Czasami na szyi pojawiają się wole i rozwija się obrzęk śluzowaty w wyniku czego skóra wydaje się bardziej opuchnięta. Zdiagnozowaną niedoczynność tarczycy leczy się tyroksyną (hormon tarczycy) którą podaje się choremu do końca życia, a jeśli wole nie reaguje na terapię wykonuje się zabieg chirurgiczny. 3) Choroby Skóry Rogowacenie białe Rogowacenie białe czyli leukoplakia to białawe wypukłe plamy pojawiające się na błonie śluzowej jamy ustnej, języku oraz wokół wejścia do pochwy, najcześciej u starszych kobiet. Nie wiedomo co wywołuję leukoplakię sromu, natomiast w jamie ustnej jest najczęściej skutkiem palenia, niedopasowanej protezy czy np. ostrej krawędzi zęba. Plamy rosną pomału, raczej niczym nie grożą, ale czasami mogę ulec zezłośliwieniu toteż należy powiedzieć o nich lekarzow Ostuda Ostuda to żółtawe lub jasnobrązowe przebarwienia skóry twarzy. Mogą one tworzyć się także w czasie ciąży, ale najczęściej towarzyszą przekwitaniu lub są reakcją na tabletki antykoncepcyjne i zastępczą terapię hormonalną. Należy wówczas tylko zmienić typ stosowanych hormonów. Naczynka krwionośne i znamiona pająkowate Wszelkie naczynia krwionośne są znacznie bardziej widoczne u starszych kobiet ze względu na utratę koloru i jędrności ich starzejącej sie skóry. Sprawę pogarszają tu także uderzenia gorąca – nabrzmiałe naczynia włosowate mogą pękać. Często pojawiają sie także tzw. ”pajączki” czyli czerwone kropki, od których rozchodzą się promieniście rozszerzone niteczki. Więcej niż 7 takich znamion na twarzy jest sygnałem niedomagania wątroby. Pajączków się nie leczy, ale powinno się je pokazać lekarzowi. Plamy starcze Po menopauzie u kobiet na skórze tworzą się: brązowożółte i lekko wypukłe plamy rogowacenia łojotokowegociemniejsze plamy rogowacenia słonecznego na grzbietach dłoni, twarzy i innych częściach ciała wystawionych na działanie słońcadrobne czerwone kropki de Morgana na tułowiuzmarszczki to standard jak i inne niedoskonałości skóry tutaj warto sprawdzić serum celleasy Leczeniu podlega jedynie rogowacenie słoneczne ponieważ może ulec zezłośliwieniu. Plamy takie usuwa się podczas miejscowego znieczulenia lub zamrażania ciekłym azotem. Każde rozrastające sie i krwawiące znamię należy pokazać lekarzowi. 4) Depresja Brak estrogenów działa negatywnie na ośrodki mózgowe, które sterują naszym ogólnym „napędem”, humorem i stosunkiem do życia. Niestabilność emocjonalna jest często wywołanazaburzeniami snu przerywanego stale napadami potów. Zmęczenie sprzyja irytacji i różnym niepokojom. Niedobory hormonalne są przyczyną napięć, lęków, stanu przygnębienia, płaczliwości, apatii, rozdrażnienia i pesymistycznego czarnowidztwa. Takie dolegliwości zdarzają się każdemu, lecz nigdy z taką częstotliwością jak w czasie klimakterium. Wiele pań dręczy poczucie dziwnej niewygody, trwogi, zażenowania i rozdygotania. Wpadają w panikę z błahych powodów, nie potrafią uporać się z zadaniami, które do tej pory nie sprawiały problemów, czują raz porywy entuzjazmu, za chwilę zniechęcenie, mają coraz mniej cierpliwości, przyszłość widzą w czarnych kolorach. Te wszystkie negatywne dolegliwości może odwrócić lub załagodzić zastępcza terapia hormonalna (ZTH). Bardzo często w okresie klimakterium występuje też depresja kliniczna. Hasło to określa grupę schorzeń, których dominującym objawem jest obniżony nastrój wiążący się bardzo często ze spadkiem aktywności. W depresji stan psychiczny chorego nie zmienia się z godziny na godzinę, czy z dnia na dzień, a objawy trwają długo od kilku miesięcy do nawet kilku lat. W Polsce kobiety z pełnoobjawową depresją okresu okomenopauzalnego w znacznej części wypadków doszukują się przyczyn swojego złego samopoczucia w negatywnych zdarzeniach życiowych z przeszłości, a także w schorzeniach współtowarzyszących. Traktują one depresję jako zjawisko wtórne wobec wymienionych czynników, a wszelkich objawów ze sfery psychicznej najczęściej się wstydzą. Może to prowadzić do niekorzystnych następstw takich jak np. unikanie wizyty u psychiatry lub też błędna diagnoza. Prawdopodobieństwo wystąpienia depresji klinicznej zwiększają: silne stresy i traumatyczne wydarzeniausunięcie macicy i/lub jajnikówbardzo intensywne uderzenia gorąca oraz nocne potynegatywne nastawienie do menopauzydepresja w rodzinie Depresja to choroba, która jeśli nie jest leczona trwa latami i uniemożliwia normalne życie. Jeśli zauważysz u siebie ponad cztery objawy z niżej wymienionych w okresie ponad dwóch tygodni powinnaś zgłosić się do lekarza: brak apetyt lub obżarstwoprzesypianie niemal całego dnia lub bezsennośćpodekscytowanie lub wyjątkowa apatianiechęć do rzeczy, które do tej pory sprawiały ci radość (z seksem włącznie)utrata energii i zmęczenietrudności z pamięcią, koncentracją oraz w podejmowaniu decyzjipermanentne poczucie, że jesteś osobą niczegoniegodną i nic niewartąnatrętne myśli o odebraniu sobie życia, o śmierci, próby samobójcze – natychmiast idź do lekarza! Większość depresji okresu okołomenopauzalnego przebiega łagodnie lub umiarkowanie. Przebieg ciężki dotyczy jedynie kilku procent chorujących, mimo tego trzeba o nim pamiętać, ponieważ sprzyja zachowaniom samobójczym. Kobiety mimo iż chorują ok. trzy razy częściej od mężczyzn, wskaźnik samobójstw wśród całej populacji kobiet w naszym kraju jest niski, jednak rośnie on z wiekiem. Rak szyjki macicy Rak szyjki macicy jest nowotworem o dość nietypowej etiologii. Wbrew pozorom i powszechnej opinii jest chorobą o dosyć powolnej ekspansji, a wynika to z wieloetapowego procesu jego powstawania, poprzedzonego wytworzeniem się na szyjce zmian wyglądu nabłonka, co teoretycznie daje spore szanse na wykrycie zmian przednowotworowych i wczesnonowotworowych podczas wizyt u ginekologa. Również umiejscowienie tego nowotworu jest „sprzyjające” z punktu widzenia łatwości dostępu metod diagnostycznych w opozycji do pozostałych nowotworów narządów rodnych np. raka jajnika, u którego wczesne postawienie diagnozy jest nieporównywalnie trudniejsze. Za tworzenie się raka szyjki macicy odpowiedzialne są niektóre typy wirusa brodawczaka ludzkiego – HPV. Aż ponad 2/3 przypadków raka szyjki macicy wywołują dwa typy wirusa HPV – 16 i 18. Podstawowym, bezbolesnym i powszechnie wykonywanym badaniem diagnozującym raka szyjki macicy jest cytologia, pozwalająca wychwycić nawet przedinwazyjne stadia tego raka. Wykryte początkowe stadium daje 100% szansę na skuteczne wyleczenie, jest więc o co walczyć. Należy wiedzieć, że wczesnym zmianom nowotworowym nie towarzyszą żadne dolegliwości dlatego tak istotne są kontrolne badania profilaktyczne co najmniej raz do roku. Nowotwór ten rozwija się średnio od 3 do 10 lat, a objawy zgłaszane przez chore pacjentki są niespecyficzne. Należą do nich krwiste upławy o niemiłym zapachu, krwawienia międzymiesiączkowe, krwawienia kontaktowe po odbyciu stosunku, a także nawet bóle w okolicy krzyżowo lędźwiowej. Ból mięśni i stawów można podzielić na kilka dość dużych grup: Fibromialgia. Ból występuje najczęściej w głównej grupie mięśni, więzadeł i ścięgien. Najczęściej dotknięte są okolice lędźwiowe i potyliczne, a także szyja i ramiona. Bardzo dużo bólu manifestuje się podczas badania palpacyjnego. Zapalenie mięśni. Ekspert medyczny artykułu Nowe publikacje Ból z menopauzą хCała zawartość iLive jest sprawdzana medycznie lub sprawdzana pod względem faktycznym, aby zapewnić jak największą dokładność faktyczną. Mamy ścisłe wytyczne dotyczące pozyskiwania i tylko linki do renomowanych serwisów medialnych, akademickich instytucji badawczych i, o ile to możliwe, recenzowanych badań medycznych. Zauważ, że liczby w nawiasach ([1], [2] itd.) Są linkami do tych badań, które można kliknąć. Jeśli uważasz, że któraś z naszych treści jest niedokładna, nieaktualna lub w inny sposób wątpliwa, wybierz ją i naciśnij Ctrl + Enter. Ból z menopauzą może wystąpić w dowolnym momencie życia, niekoniecznie z powodu nadmiernego wysiłku fizycznego. Ból może towarzyszyć okresom gorączki i dreszczy, zwiększonej potliwości, bólu stawów, bólów głowy, zwiększonego ciśnienia, senności, zwiększonego zmęczenia ... Objawy, jak widać, są wystarczające. Dlaczego występuje ból w okresie menopauzy i jak zmniejszyć jego nasilenie? [1], [2], [3], [4], [5], [6], [7], [8], [9] Pierwszy okres to wstępny kilim (przed menopauzą) Pochodzi z około 40 lat. W tym czasie rozwój hormonu płciowego - estrogenu - stopniowo się zmniejsza. A potem miesięcznik może stać się nieregularny, a przez następne 10 lat całkowicie się zatrzyma. Początkowo alokacja może być skromna, a następnie całkowicie ustać. Okresowi miesiączki mogą towarzyszyć bóle porodowe w podbrzuszu, a także bóle głowy i stawów. Właściwie to menopauza Poziom estrogenu w tym okresie może spaść prawie do zera. I tak. I praktycznie nie ma miesięcznych zrzutów. Z reguły okres szczytowania może rozpocząć się od 52 roku życia. W tej kwestii dziedziczność odgrywa dużą rolę. Jeśli matka i babka osiągnęły punkt kulminacyjny wcześnie, to jego córka również będzie wcześnie z dużym prawdopodobieństwem. I odwrotnie: późna kulminacja matki i babki prawdopodobnie będzie tak samo późna w córce i wnuczce. Czasowi temu może towarzyszyć ból stawów, karku, skroni i brzucha. [10], [11], [12], [13] Postmenopauza Ten okres może trwać kilka lat, a nawet kilka dziesięcioleci. Przychodzi rok po zakończeniu menstruacji i trwa do końca życia. W przypadku długich wątrób (do tego przez 80) okres postmenopauzy może zajmować około jedną trzecią całego życia. Okresowi temu towarzyszy również reorganizacja hormonalna i ból, głównie w stawach spowodowany brakiem żeńskich hormonów płciowych, a co za tym idzie - kruchością tkanki kostnej. Kobiety często skarżą się na bóle stawów w okresie menopauzy lub przed jej wystąpieniem - w okresie przedmenopauzalnym. Przyczyny bólu - zmiany hormonalne w organizmie, zwiększony stres, stres fizyczny, brak wapnia (i zwiększona kruchość stawów z tego powodu), kręgosłup, nerwoból, w szczególności kręgosłup szyjny. Hormonalna zmiana ciała może również powodować silny ból podczas menopauzy. Stawy, nogi, głowa, podbrzusze mogą zranić. Jeśli u kobiety rozwinie się osteoporoza (ze względu na zwiększoną kruchość kości spowodowaną brakiem hormonów), ona również może odczuwać ból w okresie menopauzy. Przyczyną bólu może być również zapalenie stawów, które nazywa się klimakteryjnym zapaleniem stawów. W ten sposób można pomóc kobiecie w złożonych metodach - odbiór hormonów (hormonalna terapia zastępcza) i ćwiczenia fizyczne, które można obliczyć i rozwinąć u eksperta w zakresie ćwiczeń fizjoterapeutycznych. Co to jest menopauza? Climax to stan, w którym kobieta zaczyna się rozwijać znacznie mniej estrogenu hormonalnego i od tego ciała jest całkowicie przebudowany. Menstruacja ustaje, kobieta może poczuć zmiany nastroju, nagłe zmiany w stanie zdrowia, może rozpocząć się depresja. Climax dzieli się na trzy okresy, które mogą trwać do dziesięciu lat. Kiedy te okresy ustają, kobieta nie może już mieć dzieci - jej funkcja rozrodcza jest wyczerpana. Oprócz bólu ... W ciele kobiet z menopauzą mogą wystąpić (najczęściej) przypływy. Lekarze piszą, że pływy najczęściej tłumaczy się zmniejszeniem produkcji żeńskich hormonów płciowych, estrogenów. W wyniku gwałtownego spadku ilości tego hormonu we krwi zmieniają się również procesy biochemiczne w mózgu, reżim temperaturowy ulega zakłóceniom. Dlatego kobieta może stać się gorąca. Temperatura w naszym ciele jest regulowana przez mały termoregulator - żelazo, które znajduje się w mózgu, jego centrum. Teraz ten gruczoł nie jest w stanie określić, czy jest on zimny dla kobiety czy gorącej, i ukierunkowuje siłę organizmu, aby zrekompensować temperaturę. Dlatego sygnał z tego gruczołu, aby podnieść lub obniżyć temperaturę ciała może wystąpić w najbardziej nieoczekiwanych momentach, kiedy kobieta wcale jej nie potrzebuje. Dlatego kobieta w okresie menopauzy może poczuć się tak, jakby bez jej woli nagle podniosła się i obniżyła temperaturę ciała. Gdy temperatura ciała wzrasta, naczynia zwężają się, a gdy maleją, rozszerzają się. Daje to efekt, że kobieta traci przytomność lub czuje się słabo i ostro. Pływy zależą od indywidualnych cech kobiecego organizmu i mogą być słabe, mało wyczuwalne lub silne. Warto wiedzieć, że kiedy kończy się klimakterium, procesy hormonalne w organizmie mogą się nie zatrzymać. Aby zmniejszyć ból w okresie menopauzy, konieczne są złożone badania. Przede wszystkim - test na hormony. Test ten pokaże, jakie hormony nie ma u kobiety iw jakich dawkach należy je przyjmować. Przywrócenie równowagi hormonalnej pomoże przywrócić pracę wszystkich systemów ciała, w tym radzenie sobie z bólem. Na początku można zmniejszyć ból w okresie menopauzy z lekami przeciwbólowymi. Ale nadal musisz skonsultować się z kompetentnym ginekologiem i endokrynologiem. Translation Disclaimer: The original language of this article is Russian. For the convenience of users of the iLive portal who do not speak Russian, this article has been translated into the current language, but has not yet been verified by a native speaker who has the necessary qualifications for this. In this regard, we warn you that the translation of this article may be incorrect, may contain lexical, syntactic and grammatical errors.Wypadaniem macicy nazywane jest obniżeniem narządów rodnych, co stanowi skutek rozciągnięcia mięśni pochwy, szyjki macicy, miednicy i odbytu. Pojawia się przede wszystkim po porodzie, ale dotyka również kobiet w okresie menopauzy. Oprócz narządów rodnych możliwe jest także obsunięcie się pęcherza.Od roku odczuwam ból stóp ,gdy dlużej siedzę lub leżę gdy mam wstać to ból jest mocny muszę go rozchodzić jest nadal odczuwalny tyle że mniejszy. Jestem w okresie menopauzy od roku. KOBIETA, 52 LAT 4 miesiące temu Bóle kręgosłupa Spędzamy zbyt wiele czasu w pozycji siedzącej. Prowadzi to do bólu pleców. Warto wstać,przejść się. Zredukujemy wtedy dolegliwości bólowe kręgosłupa. Witam serdecznie, wiele kobiet w okresie menopauzy narzeka na bóle stawów i mięśni, które mogą być związane ze zmianami, jakie zachodzą w organizmie kobiety w tym trudnym czasie. Kobieta może więc odczuwać nie tylko dolegliwości bólowe nóg, ale również sztywność oraz napięcie, które nasila się po przebudzeniu oraz dłuższym siedzeniu. Aby jednak mieć pewność, że dolegliwości, które Pani odczuwa związane są z menopauzą należy wykluczyć inne możliwe przyczyny takiego samopoczucia. Należy więc udać się do lekarza, który wykluczy choroby zwyrodnieniowe czy też problemy żylno-krążeniowe oraz inne schorzenia, jakie może sygnalizować ból stóp. Więcej na ten temat pod linkiem: Przypominamy, że udzielane informacje stanowią jedynie informację poglądową. W celu uzyskania diagnozy oraz zaplanowania leczenia, prosimy o zasięgnięcie osobistej porady lekarskiej. 0 Nasi lekarze odpowiedzieli już na kilka podobnych pytań innych znajdziesz do nich odnośniki: Ból stóp, kolan i łokci oraz okres przekwitania – odpowiada Lek. Izabela Ławnicka Ból obu stóp u 28-łatka – odpowiada Lek. Aleksandra Witkowska Ból i opuchlizna stóp od 7 lat – odpowiada Lek. Witold Miecznikowski O czym świadczy ból mięśni ud? – odpowiada Lek. Jerzy Bajko Ustawienie stóp do zewnątrz i bóle stawów – odpowiada Lek. Małgorzata Horbaczewska Silny ból stawów tuż przy kostkach u stóp – odpowiada Małgorzata Panek Xo mogą znaczyć bóle stawów biodrowych i pachwin? – odpowiada Lek. Tomasz Kowalczyk Ból stóp i łydek u 43-latki – odpowiada Magdalena StusiĹska Co może znaczyć taki ból dłoni? – odpowiada Redakcja abcZdrowie Co może znaczyć taki ucisk w odcinku lędźwiowym? – odpowiada Redakcja abcZdrowie artykuły